Een voorspoedig 2020 minister: op naar het personeel op 1

Geachte mevrouw Bijleveld, beste Ank,

Het zal u niet ontgaan zijn, het jaar is bijna voorbij en veel mensen genieten van het kerstverlof. Ik hoop dat u ook tijd vindt om te ontspannen met degenen die u lief heeft, want het is een roerig jaar geweest, en 2020 belooft ook weer een druk jaar te worden. Een nieuw decennium, nieuwe kansen.

Nieuwe cao

Maar als we terugblikken op het afgelopen jaar dan is er bij Defensie ook veel gebeurd. Om te beginnen was hij daar dan: de nieuwe cao. Mooi dat dat eindelijk geregeld is, en zoals u zelf aangeeft is het een eerste stap. Een eerste stap op weg naar het echt op 1 zetten van het personeel. Want dat personeel is wel erg hard weggelopen het afgelopen jaar. En de werving gaat dan goed, het is nog niet goed genoeg om het aantal van 8.000 vacatures naar beneden te brengen. Zeker in specialistische functies blijft het sappelen. Flexibelere contractvormen, meer op de huidige maatschappelijke situatie toegesneden werving, snellere processen, en een modern loongebouw (dat er halverwege 2020 is toch?) kunnen helpen bij het aannemen van meer personeel.

De F-35

Ander goed nieuws was natuurlijk de komst van de eerste operationele F-35 naar Nederland. Zelfs een beetje blusschuim mocht de pret niet drukken en kon niet verhinderen dat de Luchtmacht een datadriven vijfde generatie luchtmacht werd. Op naar de toekomst, met in ieder geval 9 meer F-35’s, maar hopelijk nog veel meer van deze hypermoderne stealth-toestellen, want eigenlijk hebben we er minstens 100 nodig. De volgende stap richting die 100 toestellen wordt hopelijk in 2020 gezet, toch?

Chroom 6

Defensie probeerde verder Chroom-6 onder controle te krijgen. De verf die gebruikt moet worden omdat anders de certificering van onze vliegtuigen gevaar loopt. Maar van werken met Croom-6 loopt personeel grote gezondheidsrisico’s, daarom is er een meldpunt open, en lijkt Defensie nu aan de lopende band maatregelen te nemen om Chroom-6 en de veiligheid van het personeel te verbeteren. Want dat is wel nodig, nadat de commissie Giebels vorig ook al concludeerde dat veiligheid niet altijd voorop heeft gestaan. En toen kwamen de burnpits, daar hebben militairen ook gezondheidsklachten van opgelopen. Hoe gaat het daarmee? Moet dat eerst ook tot in den treuren gejuridiseerd worden, of gaat Defensie ook hierbij het personeel op 1 zetten in 2020?

Vervanging en vernieuwing

Gelukkig zijn er ook wat vervangings- en moderniseringstrajecten in gang gezet. Mijnenbestrijdingsvaartuigen komen er aan. De F-35 is er dus. Vrachtwagens worden vervangen. Er komen nieuwe helmen. Er komt een nieuw Combat Support Ship. Het Grensverleggende nieuwe It-systeem (GrIt) komt er… toch? Er worden fregatten gemoderniseerd, er wordt geïnvesteerd in extra personeel voor de KMAR, de NH90-helikopters worden gemoderniseerd. De legeringsgebouwen worden gemoderniseerd en opgeknapt. Er komen Reapers. Er is een innovatieteam. Dus dat gaat best goed. Alleen de landmacht blijft wat achter qua vernieuwing en modernisering, want daar is ook nog wel wat te wensen qua vuurkracht dat we nu tekort hebben en logistieke ondersteuning die tekort schiet om de drie gevechtsbrigades te ondersteunen.

Burgerdoden

Dan is er nog de kwestie van de burgerdoden in Irak. Onze vliegers treft geen blaam, die hebben gehandeld zoals ze moesten handelen, die hebben gedaan wat moest. Het probleem is dat het lijkt alsof het ministerie de Tweede Kamer niet goed heeft ingelicht. Het lijkt alsof uitwassen van de slechte cultuur bij Defensie waar verschillende rapporten over geschreven in die jaren echt tot een hoogtepunt zijn gekomen. En ik denk dat dit dossier u komend jaar ook de nodige hoofdpijn zal bezorgen.

Personeel op 1?

Dan degenen die op 1 moeten staan: het personeel. Het personeel van Defensie heeft zich het afgelopen jaar ook weer onderscheiden. Er zijn diverse dapperheidsonderscheidingen uitgereikt, en de militairen gingen op vele missies. Mali, Irak, de Baltische Staten, anti-piraterij, individuele en kleinschalige missies, compagnie in de West, stationsschip in de West, noodhulp bij de Bahama’s, ondersteuning van politie en justitie in ons land, mijnen die op zee aan de lopende band geruimd worden, de EOD die ongeveer dagelijks in actie komt om ergens een explosief onschadelijk te maken, en Marineduikers die in actie komen om verdronken vissers uit gezonken schepen te halen. Militairen doen hun werk in alle omstandigheden. En ze doen dat werk goed. Voor hen mogen we allemaal een diepe buiging maken. Dankjulliewel voor jullie inzet.

Personeelsdossier is een zwaar dosier

En dat personeel verdient her dan ook om goed betaald, met goede arbeidsvoorwaarden, goed opgeleid en getraind, met goede spullen, en genoeg collega’s hun werk te mogen doen. En dat is niet altijd het geval. Het gaat beter met de spullen, om maar een populaire term te gebruiken, minister, maar niet beter met de mensen. Er zijn straks niet genoeg mensen om alle nieuwe spullen te bemannen/bevrouwen of te bedienen. En niet genoeg mensen om anderen op te leiden.  Het personeelsdossier is een zwaar dossier. Ook in 2020.

Gebroken beloften

Er zijn zoveel beloften gedaan, die uiteindelijk niet zijn nagekomen minister. Dat vertrouwen van het personeel in de top is zo ver weg. Slechts een enkele commandant hoor je ook in het openbaar zijn zorgen daarover uitspreken. En dat is meestal niet de CDS, maar zijn de lagere commandanten. En het lijkt erop dat ook de belofte van Wales 2014, om weer terug te gaan naar de 2% BNP in 2024 een loze belofte is geweest. Het personeel kreeg hoop, maar de belofte, de mooie woorden werden niet gevolgd door een 10 jaren-plan in 2014, of een 5-jaren-plan in 2020, en volgens staatssecretaris Visser is het aan volgend kabinet om die stappen te maken. Het lijkt alsof er uberhaupt geen plan is.

Stappen?

Beste mevrouw Bijleveld, ik hoop echt dat u het voor elkaar krijgt om meer uit het vat te halen. Ik hoop echt dat u het in 2020 voor elkaar krijgt om met een haalbaar plan te komen waarmee we binnen een paar jaar naar de 2% norm kunnen gaan. Ik hoop dat u de gedane belofte van het Personeel op 1 gestand kunt doen, door een met een nieuw loongebouw te komen, door met een nog betere cao te komen, maar bovenal door het personeel en hun zorgen serieus te nemen, zonder zaken te juridiseren, maar door zaken te regelen.

Beste mevrouw Bijleveld, ik wens u een voorspoedig 2020. Op naar de 2% en het personeel op 1!

Hartelijke groet,

Eduard van Brakel

Foto’s: Defensie.nl