Als u vrede wilt, bereid u voor op oorlog (Si Vis Pacem Para Bellum) – longread

Als u vrede wilt, bereid u dan voor op oorlog, wisten de Romeinen al, dat weten wij ook, maar wij hebben die wijsheid na het einde van de Koude Oorlog volledig veronachtzaamd. Als gevolg daarvan zijn de krijgsmachten van de Europese NAVO landen ingekrompen, onderbewapend, onvoldoende uitgerust en slecht getraind, waardoor zij nauwelijks inzetbaar zijn als het tot een oorlog zou komen tussen de NAVO landen en het Rusland van Vladimir Poetin. En dat is geen onrealistisch scenario.

Overrompeld

De tweede invasie van Vladimir Poetin in Oekraïne, op 24 februari 2022, heeft Europa wakker geschud. Wegkijken voor de agressie van Poetin in o.m Czechenie, Georgië , Azerbeidzjan, Armenië, de annexatie van de Krim en de Donbas in Ukraine, is niet langer een politieke optie. Het Westen is overrompeld. De defensiebudgetten worden nu op papier richting de minimale drempel van 2% BNP verhoogd. Tot op de dag van vandaag voldoen slechts 7 Europese NAVO-landen aan die norm, maar in elk geval worden nu nieuwe wapens, munitie, vliegtuigen en schepen besteld. Echter, de westerse defensie-industrie heeft die vanwege het ontbreken van productielijnen en voldoende kritieke onderdelen niet zomaar beschikbaar. Dat betekent dat broodnodige capaciteiten op korte of middellange termijn niet inzetbaar zijn. Too little, too late, want de oorlog wacht niet totdat dit alles geleverd en inzetbaar is, dat kost jaren, inclusief het opleiden van het militair personeel. Dus moet Amerika alweer voor Europa de kastanjes uit het vuur halen.

Vele gezichten

Europa is na 75 jaar betrekkelijke vrede weer in oorlog, en niet alleen in de Oekraïne. De oorlog is tegelijkertijd zowel ouderwets als hedendaags. Behoudens een klassieke invasie met tanks en kanonnen in een Europees land, wordt die oorlog al enige jaren wereldwijd gevoerd op financieel, economisch en diplomatiek terrein. Poetin framet ‘zijn’  oorlog door het 24 uur per dag verspreiden van anti-westerse oorlogspropaganda en indoctrinatie onder de Russische bevolking om ze klaar te stomen voor een oorlog tegen het Westen. Hij gebruikt de media voor desinformatiecampagnes om het decadente, en atheïstische Westen als gevaar voor de Russisch orthodoxe en conservatieve Russische samenleving aan de kaak te stellen.

Rusland moet in zijn visie beschermd  worden tegen zulke typische Westerse ontwikkelingen zoals LBGTIQ, ‘ same sex marriage ‘, gelijkwaardigheid tussen man en vrouw, ‘ democratie’ , mensenrechten, vrijheid van pers en mening, onafhankelijke rechtspraak, in een samenleving waar de politieke macht bij het Kremlin ligt en de economie en rijkdom in handen is van zijn vazallen. Op de driepoot van de Russische Orthodoxe Kerk, zijn oligarchen als vazallen en de in meerderheid conservatie agrarische bevolking, steunt de macht van Poetin. Met andere woorden: niet het ‘Moederland’ moet beschermd worden, maar de politieke en economische macht van Poetin.

Image by Дмитрий Осипенко from Pixabay

NAVO als vijandig bondgenootschap

Daarbij portretteert hij de NAVO als vijandig bondgenootschap dat, niet geheel onlogisch vanuit Rusland bezien, een agressieve bedreiging vormt aan de grenzen van het Moederland. In het buitenland veroorzaakt hij sociale onrust door chantage en het afsluiten van de Russische energievoorziening aan Europa. Tegelijkertijd zaait hij politieke instabiliteit onder de bevolking van de democratische landen in Europa, met name in de aangrenzende Russische buurlanden zoals Moldavië. Het doel is democratisch gekozen regeringen te ondermijnen en een pro-Russische regering aan het bewind te brengen, teneinde de NAVO en de Europese Unie uiteen te drijven.

Met de invasie in Georgië in 2008 en de invasie in Ukraine plus de annexatie van de Krim en de Donbas in 2014, heeft Poetin aangetoond niet te schromen voor de inzet van militaire middelen om de voormalige Sovjet-Unie in ere te herstellen. Wat dat betreft laat de Russische beer zijn ware gelaat weer zien en is er dus niets nieuws onder zon.

In het gezaghebbende Amerikaanse tijdschrift  ‘Foreign Affairs ‘ is op 25 mei j.l. een artikel gepubliceerd door Andrei Kolesnikov, senior Fellow at the Carnegie Russia Eurasia Center te Berlijn, waar diep wordt ingegaan op de reden van de anti – Amerikaanse (Westerse) houding door het  communistische regime van Josef Stalin en zijn opvolgers, al heel spoedig na het einde van de Tweede Wereldoorlog. De KGB verkondigde al kort na de Tweede Wereldoorlog binnen het Kremlin, dat er een Amerikaans complot zou zijn om de Sovjet- Unie te vernietigen. George Kennan, een briljant top diplomaat aan de Amerikaanse ambassade in Moskou, schreef in zijn long telegram aan Washington in 1946, dat de Sovjet Unie , nu de Russische Federatie, ‘inherent expansionistisch‘ was (is).

Maar veel wezenlijker is het Russische superioriteitsgevoel over het ‘Westen‘,  tegelijkertijd met een minderwaardigheidscomplex t.o.v., dat zelfde Westen, waar het gaat om diens technologische en economische voorsprong.

Poetin liet gematigde houding varen

Hoewel Poetin in zijn beginperiode vanaf 2000 een gematigder houding innam naar Amerika en het Westen, brak hij hiermee in zijn speech tijdens the Munich Security Conference in 2007 waarin hij zich zeer vijandig uitsprak jegens het Westen. Na zijn invasie in 2014 in Ukraine werd die houding nog meer verhard door o.m het Russische patriotisme aan te vuren, daarmede zijn aspiraties als Grote Mogendheid in Europa vooral onder Russische bevolking te laten voelen.

Tijdens een serie van forum discussies georganiseerd door het George Marschall European Center for Security Studies  op 16 mei j.l. te Berlijn, hield Mark Galeotti, Brits historicus, politicoloog en Rusland expert , verbonden aan de  UCL School of Slavonic and East European Studies, een lezing over de  ‘ impact of Russia’s war of Imperial Aggression.’

Een jarenlang proces waarin de van oudsher Russische expansionistische drijfveren door het Westen niet tijdig en onvoldoende werden onderkend en uiteindelijk hebben geleid tot de huidige oorlog in Ukraine.

Systeemoorlog

De oorlog in Ukraine is een Europese oorlog, daar de bevolking van Ukraine (in elk geval in het westerse deel) dezelfde Europese waarden, normen en democratische rechtsstaat nastreeft. Niet onbelangrijk: Oekraïne is kandidaat lid van de Europese Unie. Dat is niet de enige reden waarom het een Europese oorlog is, die zich mogelijk steeds verder vanuit Oekraïne als een systeemoorlog over het NAVO verdragsgebied in Europa kan verspreiden.

Een week voor de 2e invasie van Vladimir Poetin op 24 februari 2022, hebben Rusland en China een Pact gesloten dat ‘geen grenzen kent‘ en daarmede de huidige wereldorde op zijn kop wil zetten. Het Russische-Chinese Pact werd vorige maand nog verder verstevigd tijdens het eerste buitenlandse bezoek van Xi Jin Ping aan Poetin.

De inhoud van dit Pact is ons onbekend. Duidelijk is wel dat de wereld definitief gaat veranderen. Poetin heeft zijn rechtvaardiging van zijn beperkte militaire operatie, om het ‘NAZI regime‘ van President Zelensky te verdrijven, ook in die zin aangepast : in zijn recente redevoeringen zet hij zich af tegen de Westerse hegemonie en economische Wereldorde, die een  bedreiging vormen voor het voortbestaan van de Russische Federatie, de vertrouwde Koude Oorlog retoriek wordt door hem weer veelvuldig toegepast.

Dit Pact tussen Rusland en China heeft niets minder tot doel dan het vernietigen van de hegemonie van de democratische internationale rechtsorde zoals wij die gekend hebben onder de Pax Americana sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Ook Xi Jin Ping liet zich in die zin uit in zijn toespraak voor het recente partijcongres in augustus j.l .waarin hij een derde termijn kreeg als leider van de Communistische Partij China. Ook hij bestrijdt die hegemonie ‘van het Westen.’ en wil een multi-polaire wereld met iedere pool zijn eigen samenlevingsinrichting en idealen.

Autocratische wereldorde

Beiden streven een autocratische wereldorde na, waarmee met de tweede invasie in Oekraïne – militair gezien – een begin is gemaakt. Op vele andere wijzen is dat al veel langer aan de gang.

Image by Miguel Á. Padriñán from Pixabay

Zij willen af van de rule-based hegemonie van het Westen met zijn Amerikaanse economie en kapitalisme, maar bovenal van de door het Westen opgelegde financiële wereldorde gebaseerd op de afspraken van Bretton Woods in 1944. Daar werd de Amerikaanse dollar als wereldstandaard voor het betalingsverkeer ingevoerd, waardoor de Amerikaanse dollar als betaalmiddel oppermachtig werd in de wereldeconomie.

Rusland en China beschouwen en voelen dat alles als een Westerse dictatuur, dat vanuit vanuit hun gezichtspunt bezien, dient die te worden vervangen door een ander systeem. Rusland werkt aan SPFS, China aan CIPS, beiden bedoeld als alternatief voor SWIFT, waardoor de Amerikaanse dollar als wereldstandaard betaalmiddel ernstig verzwakt wordt met alle nadelige consequenties voor de Amerikaanse economie.

Nostalgisch nationalisme in uniform

Belangrijk is dat het streven naar militaire en economische macht van deze autocratische regimes met name wordt gedreven door wrok bekleed met nostalgisch nationalisme in uniform, (Rusland) en het streven van de CCP, geleid door 100 families die de dienst uitmaken, het ‘Midden Rijk’ in al zijn vroegere glorie en macht te herstellen.  Een giftige combinatie die in het verleden tot grote (systeem) oorlogen heeft geleid.

Kort en goed: we bevinden ons in een Europese oorlog, die zich kan ontwikkelen tot een systeemoorlog, die onze Way of Life op het spel zet. Zeer verontrustend is dat slechts een vijftigtal landen van de 193 die de wereld heeft, bereid zijn om niet alleen Oekraïne te steunen maar ook onze democratische rechtsorde, zoals wij die kennen sinds 1945. Oekraïne is om die reden niets meer dan een proxy oorlog tussen het vrije, democratische Westen en autocratische regimes zoals het huidige Rusland en China.

Lange adem

Het democratische Westen zal zich moeten voorbereiden op een langdurige systeemoorlog, die ook de militaire inzet van Nederlanders zal vergen. Derhalve dient Nederland zich voor te bereiden op oorlog, met om te beginnen een verdere verhoging van het defensiebudget naar 3% van het BNP, zoals ten tijde van de Koude Oorlog. Verhoging naar 3% van het BNP is niet alleen nodig voor modernisering, uitbreiding en inzetbaarheid van de slagkracht van de krijgsmacht, want met alleen slagkracht win je geen oorlog. Krijgsmacht en samenleving dienen zich mentaal voor te bereiden op een oorlog of wij die nu willen of niet.

Wij zullen er net als de legertop rekening mee moeten houden dat NAVO landstrijdkrachten en dus Nederlandse militairen (man en vrouw) op een gegeven moment in de loopgraven zullen staan rondom Kiev. Immers, met de huidige tekorten aan luchtafweer en artilleriemunitie is dat volstrekt niet onrealistisch, wil Oekraïne kunnen blijven standhouden tegen de overmacht aan materieel en manschappen van Rusland, op de grond en in de lucht.

Blufpoker voor gevorderden

Voor de duidelijkheid: de dreiging van Poetin met tactische kernwapens is blufpoker voor gevorderden, omdat de inzet van kernwapens indruist tegen de belangen van China. China is er alles aan gelegen om de oorlog te beperken tot een conventionele uitputtingsslag om haar eigen ambities in Taiwan niet in gevaar te brengen. Een verzwakt Amerika is in het belang van China.

Mede door het 30 jaar lang veel te lage defensie budget, is de mentale gesteldheid de grootste zwakte van de huidige Nederlandse krijgsmacht. Officieren en manschappen weten niet meer wat vechten is. Dertig jaar lang zijn ze immers geïndoctrineerd door een ambtenarenkorps dat ten doel had militairen in toom te houden. Een kenmerkende uitspraak van burgerambtenaren bij de beleidsstaf van Defensie: “Wat is een kolonel? Antwoord: nog lager dan een generaal”. Het zogenaamde vredesdividend, het deelnemen aan “vredesoperaties”, het dialogiseren van conflicten, de kunst van het bezuinigen, dat werd de mantra die heerste in de krijgsmacht en op het ministerie van Defensie. Tot aan 24 februari 2022. Maar die vredescultuur van twee generaties militairen verander je niet ineens door een invasie. Hoe dan wel?

Door maatregelen te treffen.

Maatschappelijk bewustzijn

Om te beginnen zal onze regering de Nederlandse bevolking moeten uitleggen dat de laatste 75 jaar van vrede en welvaart een uitzondering zijn in de Europese geschiedenis. Oorlog is altijd een deel geweest van het menselijk bestaan. Er bestaat domweg geen eeuwige vrede, die is er nooit geweest. Die 75 jaren van vrede en voorspoed komen hoogstwaarschijnlijk nooit meer terug. En dat betekent een grote mentaliteitsverandering. Die mentaliteitsverandering moet al op de middelbare school beginnen, waar de leerlingen moet worden bijgebracht dat de wereld geen maakbaar paradijs is. Social media bieden slechts een tijdelijke vlucht uit de realiteit van een wereld die vol is van haat, nijd en afgunst. Dat betekent dat onze kinderen weerbaar moeten worden en gaan beseffen dat ook zij verantwoordelijkheid zullen moeten dragen voor een samenleving die in vrede en voorspoed wil leven. Schoolvakken zoals Cultuur en Maatschappij en Burgerschap moeten dus ingrijpend worden gewijzigd, in het besef van de noodzaak van een sterke krijgsmacht, een weerbare samenleving en respect voor het werk van politie en militairen.

Foto: Defensie.nl

Politiek realisme

Regering en parlementariërs zullen niet bezig moeten zijn met hun carrière en het scoren voor hun electoraat, maar met de veiligheid van ons land. Leiderschap is geboden om af te rekenen met de vele crises die onze politici zelf hebben gecreëerd. In de Grondwet moet worden verankerd dat ons land een onverminderd consistent en toereikend defensiebudget van 3% van het BNP heeft, niet gericht op het zo politiek correcte ambitieniveau, maar op de realiteit van een oorlog tussen twee politieke systemen: democratie versus autocratie.

Industriepolitiek

De industrie zal zich moeten omvormen tot een oorlogseconomie, waarin niet het aandeelhoudersbelang voorop staat maar de veiligheid en continuïteit van ons land, inclusief de Overzeese gebiedsdelen. Dat betekent langjarige productie en levering van wapensystemen, inclusief een Nederlands munitiebedrijf. Thales, Damen Naval en kennisinstituten zoals TNO en de talloze kleinere bedrijven die voor Defensie werken hebben behoefte aan een ministerie van Defensie dat consistent is in zijn opdrachten. Alleen met voorspelbaarheid, financiering en planning op langere termijn weet het bedrijfsleven waar het aan toe is.

Militaire mentaliteit

De mentale gesteldheid van officieren en manschappen van de  krijgsmacht is aan een ingrijpende renovatie toe, waarbij militairen in de eerste plaats worden opgeleid tot krijgers en niet tot diplomaten in een militair uniform. Doctrines zoals Joint en Multi-Domain Operaties zullen door gezamenlijke, allesomvattende oefeningen in de vijf domeinen: Landmacht, Luchtmacht, Marine, Cyber en Space,  met de bondgenoten continu moeten worden beoefend tot een niveau waarop de krijgsmacht weer 24 uur per dag paraat en inzetbaar is. Dat moet zichtbaar gebeuren voor de Nederlandse bevolking – de krijgsmacht is geen abstracte verzekeringspremie maar staat midden in onze samenleving. Die verandering in mentale gesteldheid moet zover gaan dat niet alleen de Nederlandse krijgsmacht, maar vooral de politiek bereid is om tot in het hoogste deel van het geweldspectrum op te treden. Om de Westerse waarden te behouden zullen gesneuvelden geaccepteerd moeten worden als een noodzakelijk kwaad van het oorlog voeren.

Bestuurlijke slagkracht

De operationele commandanten moeten integraal verantwoordelijk worden voor hun product: militaire slagkracht met mensen, middelen en munitie.

Daarom geldt die mentaliteitsverandering uitdrukkelijk ook voor de ambtenaren van de ministeries van Financiën, Buitenlandse Zaken en Defensie. Zij die dat niet willen of kunnen, zullen plaats moeten maken voor ambtenaren die zich wel bewust zijn van de gewijzigde veiligheidssituatie In Europa. Voor risicomijdend gedrag is geen plaats meer, maar wel voor inspirerend leiderschap, samenwerking en visie die dienend is aan de krijgsmacht, die immers de kastanjes uit het vuur moet halen. Bestuurlijke slagkracht is nodig. De CDS moet nevengeschikt zijn aan de Secretaris-Generaal van het Ministerie. De operationele commandanten moeten integraal verantwoordelijk worden voor hun product: militaire slagkracht met mensen, middelen en munitie. De commandanten zitten op te grote afstand van de ambtelijke top en moeten weer bevelhebbers worden met kantoor in Den Haag. Zij zijn als geen ander in staat tot het maken van integrale afwegingen, en kunnen binnen hun deelbegrotingen een financiële puntlanding maken.

En als de prijzen stijgen, moet ook het budget omhoog.

Investeren in veiligheid

Voor een toekomstige oorlog in Europa is Nederland absoluut niet voorbereid. Een organisatie zoals de BB (Bescherming Bevolking ten tijde van de Koude Oorlog) is decennia geleden al opgeheven. Zo ook militaire hospitalen en beschermde operationele hoofdkwartieren. Een Nederlands Legerkorps bestaat al heel lang niet meer. Het verbonden wapenen gevecht op tactisch niveau is bij de Landmacht in onbruik geraakt en zonder voldoende artillerie, Leopard II tanks of luchtverdediging met bijbehorende munitievoorraden in mobilisatiecomplexen, nauwelijks in staat om langer dan een aantal dagen een landoorlog te voeren. Brigadestaven moeten weer op divisie- en legerkorpsniveau kunnen oefenen en opereren.

De Luchtmacht heeft ondanks grote inspanningen nog steeds een gebrek aan voldoende langdurig inzetbare jachtvliegtuigen, helikopters en transportvliegtuigen. De Marine heeft al jaren een tekort aan moderne fregatten, onderzeeboten en lange afstand patrouillevliegtuigen, die om bezuinigingsredenen zijn afgeschaft terwijl ze nog volop in gebruik waren. De Nederlandse marine heeft een van de oudste vloten in Europa. Het interview van vice admiraal b.d. Wim Nagtegaal in het NRC van 24 mei j.l. spreekt over een marine die de belangen van Nederland op zee niet kan verdedigen.

De kennis van CBRN (Chemische, Bacteriologische, Radiologische en Nucleaire Oorlogvoering) is mondjesmaat in stand gehouden bij kennisinstellingen en bij de landmacht, maar grootschalige dreigingen kunnen we niet aan.

Beveiliging van onze kritieke infrastructuur, zoals de havens van Amsterdam en Rotterdam met hun olieopslagplaatsen, onze onderzeese datakabels, het ICT en internetknooppunt in Amsterdam, de fabrieken van NXP en ASML, de windmolenparken op de Noordzee, ons elektriciteitsnetwerk, is volstrekt onvoldoende.

Oproep aan bevolking, parlement en regering

Vergeet de vele crises en talloze schandalen waarmee ons land op dit moment wordt geconfronteerd. Er is slechts één ware, existentiële crisis: het behoud van de veiligheid van ons Nederland en de vrede in Europa. Economie, welvaart, milieu, stikstof, winst, welzijn en zorg: ze zijn alle belangrijk, maar in ultimo ondergeschikt aan onze overleving als vrije democratie.

Willens en wetens hebben wij echter de handhaving van onze veiligheid verkwanseld en daarmee het voortbestaan van Nederland in een veilig Europa.

Topprioriteit

Onze topprioriteit is om de dreigende existentiële crisis waarmee Nederland nu wordt geconfronteerd, met zijn allen, bevolking, bedrijfsleven, krijgsmacht, parlement en regering  slagvaardig, met leiderschap en visie aan te pakken en op te lossen.

Defensie kan dan eindelijk stappen zetten, maar die zijn volstrekt onvoldoende, ze lijken meer op een lapje voor het bloeden.

‘Beschermen wat ons dierbaar is‘ is  zo niets meer dan een marketing kreet. Met in de haast aanschaffen van materieel, is die bescherming nog altijd ver onder de maat. De maatregelen zoals hierboven aangegeven zullen met de hoogste spoed, consequent en ingrijpend moeten worden ingevoerd, want een soldaat kan het gevecht wel winnen, maar het is de gehele organisatie daarachter waardoor een oorlog uiteindelijk wordt gewonnen.

Ton Welter

29 mei 2023, Corinaldo, Italië