Barry Jacobs (VVD): Als professional wil je de vijand serieus pijn kunnen doen

Zijn uitzendingen naar Irak en Afghanistan maakten de meeste indruk op hem in zijn militaire carrière. VVD’er Barry Jacobs is wethouder in Bergen op Zoom, en de enige (oud)-militair op de lijst van de liberalen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Hij vindt dat militair professionals de uitrusting en het materieel nodig hebben om de vijand serieus pijn te kunnen doen, maar omschrijft de huidige staat van de Krijgsmacht als zorgwekkend. Volgens Jacobs is de NAVO-afspraak om 2% van het BBP te besteden aan Defensie er niet voor niets, en groeien naar het Europees gemiddelde zoals de VVD wil ziet hij dan ook nadrukkelijk als een eerste stap.

Waarom heeft u ooit voor een functie binnen de Krijgsmacht gekozen?

Als kleine jongen voelde ik me al tot de Krijgsmacht aangetrokken. Ik was een jaar of 5, toen een van mijn ooms in dienst ging en ik een keer mee mocht naar de kazerne. Het zal tijdens een open dag geweest zijn. Vanuit de flat waar ik ben opgegroeid kon ik bovendien de Cort Heyligerskazerne zien. Daar zat destijds de Rijschool Bergen op Zoom. Er reden altijd behoorlijk wat Viertonners en jeeps bij ons door de straat. Toen ik in 1998 aan de officiersopleiding begon, was het denk ik vooral het avontuur wat mij aansprak. Leren leidinggeven, fysiek aan de bak moeten en een bijdrage leveren aan een betere wereld. Ik heb geen moment spijt gehad van mijn keuze om infanterist te worden.

Op welke manier heeft uw militaire achtergrond bijgedragen aan uw keus om politiek actief te worden?

Van mijn 14 jaar bij de Krijgsmacht hebben mijn uitzendingen naar Afghanistan en Irak de meeste indruk gemaakt. Om te beginnen vanuit professioneel oogpunt, ‘eindelijk echt je vak uitoefenen.’ Maar vooral vanwege alles wat je daar met elkaar meemaakt en het grote contrast met onze samenleving. Ik kan me de eerste momenten na aankomst in Kaboel nog goed herinneren. Ik had echt wel even nodig om te wennen aan het straatbeeld. Wat een bende! Maar ook het beeld van kinderen die elke dag vol enthousiasme op onze patrouille afkwamen zal ik niet snel vergeten.

En dan ben je een paar maanden later terug in Nederland, in de supermarkt. Schappen vol met eten en klagende mensen om je heen. Op dat moment onbegrijpelijk. We hebben het in Nederland goed voor elkaar, ik wil dat we dat zo houden en dat iedereen dat ook zo ervaart. In 2010 werd ik gemeenteraadslid en sinds 2018 ben ik wethouder in Bergen op Zoom.

Hoe beschrijft u de huidige staat van de Nederlandse Krijgsmacht? En wat zou daar volgens u aan moeten veranderen?

In één woord: zorgwekkend. We moeten hard aan de slag om van onze Krijgsmacht weer een fitte organisatie te maken. Er moet een substantieel bedrag bij. Gelukkig zijn er de afgelopen jaren al stappen gezet. Ten opzichte van 2014 heeft Defensie dit jaar zo’n € 3,5 miljard extra te besteden. Het budget van Defensie komt daarmee op € 11,5 miljard. De politiek heeft dus niet stilgezeten, maar met 1,48% van het bruto binnenlands product voldoen we nog lang niet aan de binnen de NAVO afgesproken norm van 2%. Voor de VVD is het van belang om minstens te gaan voldoen aan het Europese NAVO gemiddelde van 1,8%. Dit is nadrukkelijk slechts een eerste stap. Wanneer ons economisch herstel voorspoedig verloopt, zullen we ook sneller aan de volledige NAVO norm moeten voldoen. Ik vind dat deze afspraak er niet voor niets is. We hebben deze afspraak met onze bondgenoten gemaakt in het belang van onze veiligheid. De recente strijd tegen Islamitische Staat, de Russische inmenging in Oekraïne en de steeds verdere digitalisering van oorlogsvoering zijn maar enkele voorbeelden die ons hopelijk bewustmaken van het feit dat investeren in onze krijgsmacht ook vandaag de dag een absolute must is. 

Defensie heeft nu 9000 vacatures, daardoor is 20% van de militaire functies niet vervuld. Wat moet er volgens u gebeuren om die functies weer vervuld te krijgen?

Om te beginnen moet er werk gemaakt worden van het bezoldigingsstelsel en een nieuw personeelssysteem. Die twee zaken hangen nauw samen. Niet alleen een goed salaris en toelages die recht doen aan het werk dat onze militairen leveren, maar ook de mogelijkheid voor commandanten om meer maatwerk te leveren. Denk daarbij aan het bieden van een goede balans tussen werk en privé, flexibilisering en levensfase beleid.

Werken bij Defensie moet ook leuk zijn. Wat dit voor mij altijd betekende is dat je als militair graag aan mooie oefeningen wilt deelnemen, waar je met je team kunt presteren. Als professional wil je kunnen beschikken over de beste uitrusting en een wapensysteem waarmee je de vijand serieus pijn kunt doen. Hoe professioneler onze krijgsmacht, hoe aantrekkelijker het is om ervoor te werken. Zorg voor personeel en materieel gaan dus hand in hand. Precies zoals we in onze militaire opleiding geleerd hebben.   

Wat zou de politiek, of politici, kunnen leren van de Krijgsmacht?

Ga eens met je poten in de klei tussen de mensen staan. Ik verbaas me erover hoeveel (kandidaat-)Kamerleden alleen maar de binnenkant van het de studeerkamer of het partijkantoor gezien hebben. Partijen maken daarin echt verkeerde keuzes. Het Haagse wereldje is niet representatief voor onze samenleving. Militaire leiders weten wat er binnen hun eenheid speelt, wat mensen drijft en met welke problemen ze zitten. Daar zouden politici nog heel wat van kunnen leren, ongeacht over welk onderwerp het gaat.

Welke positie neemt u als (kandidaat)-Kamerlid in ten opzichte van de Krijgsmacht?

Omdat ik op onze lijst de enige (oud-)militair ben voel ik het als mijn plicht om het geluid van onze Krijgsmacht in de campagne goed te laten horen. Dat is hard nodig om enerzijds uit te leggen dat er de afgelopen jaren – onder de Kabinetten Rutte – wel degelijk is geïnvesteerd. Het defensiebudget groeide de afgelopen jaren met 3,5 miljard euro. Anderzijds zijn we er nog lang niet. Als ik op de peilingen afga, is het zeer waarschijnlijk dat de VVD straks aan de coalitie-onderhandelingen deelneemt. Ik wil dat we daar het juiste doen en zorgen voor een fitte organisatie die toekomstbestendig is.

Mijn netwerk is groot en ik laat me graag goed informeren. Alles wat ik in deze campagne zeg of schrijf, komt niet uit de lucht vallen. Ik ben een groot voorstander van het manifest dat is opgesteld door bezorgde burgers, onder wie Luitenant-Generaal b.d. Mart de Kruif, over de staat van onze Krijgsmacht. Op het moment dat ik dit schrijf staat de teller op bijna 50.000 handtekeningen, inclusief die van mijzelf.

Als u straks in de Tweede Kamer wordt gekozen, wat is dan het eerste wat u zou willen veranderen of aanpakken?

Ik heb drie punten waar ik mij op dit moment het meest zorgen over maak. 

We zouden kort na de verkiezingen werk moeten maken van het op orde brengen van bezoldigingsstelsel en het nieuwe personeelssysteem. Juist omdat dit voor de politiek op de korte termijn het minst tastbaar is, moet je hier niet te lang mee wachten. Op de langere termijn gaat dit voor een betere vulling zorgen en wordt dit vanzelf zichtbaar. 

Daarnaast speelt de aanbesteding van nieuwe onderzeeboten. Ik ben bang dat het proces van aanbesteding te zwaar gedomineerd gaat worden door financiële en procedurele overwegingen. Zet in op optimalisatie en inzetbaarheid op de lange termijn. Laat operationele mensen beslissen in plaats van beleidsambtenaren. Met de huidige Walrusklasse hebben we internationaal altijd een sterke positie gehad. Die positie moeten we ook voor de toekomst zien te behouden. Kijk daarnaast naar de belangen van onze eigen Nederlandse Industrie. Ik ben het niet eens met uitspraken dat we in Nederland de capaciteit niet zouden hebben om onderzeeboten te bouwen. Die kennis en kunde is wel degelijk aanwezig. 

Mijn derde punt raakt de Landmacht, ons grootste Krijgsmachtdeel. We moeten niet vergeten om, in al het geweld van aanbestedingen van onderzeeboten en de recente introductie van de F-35, te investeren in voldoende slagkracht op de grond. Ga door met het ontwikkelen van autonome wapensystemen, maar investeer ook in eigen tanks en in de CV90. Waarom zou bijvoorbeeld onze Lichte Brigade niet gewoon weer gemechaniseerd kunnen worden?

Waarom heeft u juist voor de VVD gekozen om politiek actief te worden?

De VVD is een liberale partij. Dat betekent dat wij een samenleving met zo veel mogelijk vrijheid voor mensen willen. We staan er eigenlijk bijna nooit bij stil dat deze vrijheid lang niet zo vanzelfsprekend is als dat we denken. Door mijn uitzendingen naar Afghanistan en Irak ben ik me hier heel bewust van geworden. Lid worden van de VVD was voor mij een logische stap.

Als we op u willen stemmen, welk cirkeltje moeten we dan rood maken in het stemhokje?

Stem om te beginnen op een (oud-)militair. Als je van plan bent om op de VVD te stemmen, dan is dat een eenvoudige opgave, op onze lijst staat er maar één. Bovendien, Mark Rutte wordt toch wel gekozen. Dus in plaats van het vakje van onze nummer 1 rood te maken, wil ik je vragen om die van mij, nummer 61 in te kleuren. Als het me lukt om er op voorkeur in te komen, krijg je er een Kamerlid voor terug die met zijn poten in de klei heeft gestaan en een groot hart heeft voor de mensen in onze organisatie.

Hoe dan ook zal ik het geluid van Defensie in deze campagne zo goed mogelijk laten klinken. Als mensen mij willen benaderen, aarzel niet, je kunt me vinden op Twitter en LinkedIn. 

Verantwoording
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 stelt het Defensie Platform aan alle kandidaat-Kamerleden met een militaire achtergrond dezelfde schriftelijke vragen. De antwoorden worden zonder redactionele bemoeienis geplaatst. Het Defensie Platform wil op deze manier (voormalig) militairen een podium bieden om hun standpunten uit te dragen. Ook worden politieke partijen bevraagd over hun Defensie standpunten. Die worden ook gepubliceerd. Ben jij (voormalig) militair, sta je op de kieslijst voor de komende Tweede Kamerverkiezingen, en heb je nog niets van ons gehoord? Neem dan contact op met het Defensie Platform.