Op 13 augustus 1998 kwam ik aan op de Koninklijke Militaire Academie in Breda om te beginnen aan mijn officiersopleiding, die ik overigens niet zou afmaken. Ik haakte na de militaire opleiding in de wetenschappelijke opleiding op eigen verzoek af. Ik liep die 13e augustus door de poort op de KMA en kwam in een wereld die militair voelde tot in het diepst van het DNA. Het kwam door de uniformen, door de houding van de militairen. De branding was helemaal goed voor elkaar.
De opleidingen bij defensie zijn intern. Zowel de basis militaire opleidingen, als de vervolgopleidingen, maar ook de specialistische opleidingen worden intern gegeven door militaire instructeurs, of door mensen die heel nauw verbonden zijn met defensie. Alleen waar het echt niet anders kan wordt uitgeweken naar ‘gewone’ opleidingen. Maar het grootste gedeelte van de opleidingen houdt defensie zelf in de hand.
In het bedrijfsleven gebeurt dat niet of bijna niet. Vanuit werkgevers klinkt dan ook vaak de kritiek dat opleidingen niet de kwaliteit leveren die zij verwachten. Schoolverlaters moeten een boel afleren, of juist heel veel bijleren bij hun nieuwe werkgevers.
Doordat defensie de opleidingen zelf inricht en aanbiedt, kunnen de toekomstig militairen perfect op hun – specialistische – functie worden voorbereid. De systemen in de opleiding zijn hetzelfde als later in de praktijk. De fysieke eisen zijn aan het functioneren bij hun toekomstige onderdeel aangepast. Het jargon is hetzelfde en de instructeurs komen rechtstreeks uit de militairen praktijk en brengen de rekruten de echte defensie normen en waarden bij. Die training en opleiding wordt voorafgegaan door een strenge selectieprocedure.
In het bedrijfsleven wordt van nieuwelingen verwacht dat ze na een inwerkperiode (die vaak erg weinig voorstelt), mee kunnen draaien. Er is zelden sprake van effectieve teambuilding, en je moet maar afwachten of de nieuwe collega’s de normen en waarden van het bedrijf onderschrijven en zich de cultuur eigen kunnen maken. Sterker nog, meestal zijn die normen en waarden door het bedrijf niet eens vastgesteld, en zijn degenen met de grootste mond de cultuurdragers in een organisatie. Terwijl dat eigenlijk iets is dat door een bedrijf moet worden vastgelegd door iedereen in dat waardenpakket mee te nemen, en mensen daarop te beoordelen. Bij militaire opleidingen worden rekruten weggestuurd vanwege ‘verkeerde bloedgroep’, dat wil zeggen dat mensen niet meegaan in waarden als eerlijkheid of kameraadschap en dus ongeschikt voor een baan bij defensie..
Bij veel kleinere organisaties is het zelf in de hand nemen van de opleiding en training wellicht niet haalbaar. Maar bij veel grote organisaties zekere wel. Niet pas talenten gaan scouten die hun vervolgopleiding al afgerond hebben, maar eerder mensen oppikken, en ze intern opleiden. Meer aandacht voor de bedrijfsnormen en waarden en mensen zo opleiden dat de rest van de maatschappij er eventueel ook nog wat aan heeft. Want aan competent personeel met de voor het bedrijf goede bloedgroep, daar heb je pas echt wat aan.