PvdA: Defensiebudget naar 2% BNP

Er moet meer geïnvesteerd worden in de Krijgsmacht. De Nederlandse krijgsmacht is door financiële uitholling niet langer in staat adequaat invulling te geven aan de eisen die de veranderende veiligheidsomgeving stelt. Dat stelt Angelien Eijsink, Tweede-Kamerlid voor de PvdA in een schriftelijke beantwoording op vragen van het Defensie-Platform. Het budget moet volgens de partij verhoogd worden naar 2% van het BNP, zoals in NAVO verband is afgesproken. 
 
Hoe belangrijk vindt u (uw partij) Defensie?
Voor de PvdA is de krijgsmacht van groot belang. Het defensiebeleid vormt een niet weg te denken onderdeel van onze integrale  benadering van de verhoudingen in de wereld. Dit betekent dat een land moet beschikken over de noodzakelijke militaire middelen om met anderen een bijdrage te leveren aan het garanderen van de vrijheid van het eigen werelddeel. Maar ook om deel te nemen aan door de Verenigde Naties gemandateerde militaire missies.
Via de verschillende kanalen levert  Nederland al jarenlang een veelzijdige (internationale) bijdrage aan de vrede, stabiliteit en veiligheid, zoals de inzet tegen piraterij, de deelname aan vredesmissies en een bijdrage internationale strijd tegen het terrorisme. In Europees verband draagt Nederland bij aan de opvang van vluchtelingen, het stabiliseren van de Balkan en de bewaking van de Europese buitengrenzen.
Van de Nederlandse krijgsmacht worden belangrijke bijdragen verwacht. Het gaat daarbij onder meer om:

• de handhaving van de stabiliteit en verdediging in de relatie tot Rusland door te participeren in multinationale oefeningen met nadruk op afschrikking,
• de beheersing van het migratievraagstuk,
• de handhaving van de internationale rechtsorde door conflictvoorkoming en conflictoplossing,
• de wederopbouw in fragiele staten door met oefenen en trainen bij te dragen tot het versterken van de democratie in die landen,
• en civiele autoriteiten doen steeds vaker een beroep op defensie in het kader van de interne nationale veiligheid, waaronder de voorkoming van terroristische aanslagen en de afweer van cyber-aanvallen.

Die laatste taak is minstens zo belangrijk, de bijdrage van de krijgsmacht aan de nationale veiligheid, op landelijk, regionaal en lokaal niveau. De krijgsmacht speelt bijvoorbeeld een belangrijke faciliterende  rol in de strijd tegen georganiseerde misdaad. Ook hiervoor geldt  preventie is het meest effectief, maar indien nodig kan de politie en het openbaar ministerie mede dankzij de ondersteunende rol van  de krijgsmacht optreden tegen zware georganiseerde criminaliteit zoals drugshandel, illegale wapenhandel en vormen van illegale migratie en mensenhandel.
Tot slot, op veel plaatsen in Nederland vormen de verschillende krijgsmachtsonderdelen een onlosmakelijk deel van de omgeving met een belangrijke bijdrage aan de werkgelegenheid, het onderwijs de veiligheid en de leefbaarheid.
Hoe ziet u de rol van de Nederland in de wereld? En wat voor Krijgsmacht past daar volgens u bij?
Veiligheid is geen vanzelfsprekendheid. Het vraagt continue inzet om een veilige wereld en daarmee een veilig Nederland mogelijk te maken. Voor een belangrijk deel van de wereldbevolking is vrede, veiligheid en rechtvaardigheid niet vanzelfsprekend. Burgeroorlogen, de strijd om grondstoffen, geld en macht en voedsel- en waterschaarste, zijn voorbeelden van omstandigheden waar onschuldige burgers het slachtoffer van zijn.
Actieve bemiddeling in conflicten, een beleid van zo veel mogelijk conflictbeheersing en investeren in ontwikkelingssamenwerking en internationale handel zijn  wezenlijke onderdelen van ons buitenlands en veiligheidsbeleid. Onze nationale veiligheid, economische veiligheid en welvaart zijn onlosmakelijk verbonden met de internationale rechtsorde en met het bevorderen van stabiliteit, vrijheid en economische ontwikkeling elders in de wereld. Juist de sociaaldemocratie heeft een traditie van internationale solidariteit en de bevordering van een rechtvaardiger internationale (rechts)orde.
Hoe beschrijft u de huidige staat van de Nederlandse Krijgsmacht? En wat zou daar volgens u aan moeten veranderen?
De PvdA constateert dat in het huidige tijdsgewricht Europa, maar ook andere regio’s in de wereld bloot staan aan een veelheid van dreigingen: kleinere en grotere conflicten tussen en binnen staten, door terreur, piraterij en het gevaar van cyberoorlog. Het gaat echter niet alleen om directe bedreigingen.
Na de val van de muur is de Nederlandse krijgsmacht drastisch verkleind en toegerust voor andere taken. Met deze verkleinde landmacht, marine, luchtmacht en marechaussee heeft Nederland in de jaren na de koude oorlog door deelname aan vele missies internationaal een goede reputatie opgebouwd.
De laatste decennia is Defensie echter een sluitpost gebleken van de begrotingen met grote gevolgen voor de continuïteit van de bedrijfsvoering, het vertrouwen van het personeel en de slagkracht van onze krijgsmacht.
De Nederlandse krijgsmacht is door financiële uitholling niet langer in staat adequaat invulling te geven aan de eisen die de veranderende veiligheidsomgeving stelt. Dit geldt zowel voor verantwoordelijkheden in bondgenootschappelijk verband (NAVO) als in EU-verband. De PvdA heeft in dit kabinet, samen met de VVD voor een ommekeer gezorgd door weer te investeren in Defensie.
De PvdA wil verder investeren. Om daarmee te werken aan een herstel van de capaciteit als ook effectiviteit van de Nederlandse krijgsmacht teneinde in internationaal verband  een beter antwoord te kunnen geven op de grote en veelvoudige uitdagingen.
Het huidige budget van Defensie is ongeveer 1,1% van het BNP. Binnen NAVO-verband is afgesproken dat er minimaal 2% van het BNP aan Defensie besteed moet worden. Vindt u dat het Defensiebudget verhoogd moet worden richting de 2%?
Wil Defensie zoals in de begroting is gesteld, de gereedstellling op termijn op orde hebben, zullen ook de benodigde vervangingsinvesteringen gerealiseerd moeten kunnen worden. Op dit moment is  investeringsbehoefte groter dan het beschikbare budget en dat zou weleens kunnen gaan knellen. Binnen de NAVO is een norm afgesproken ten behoeve van investeringen. Ook Nederland zal wat de PvdA betreft  moeten voldoen aan de NAVO norm wat betreft investeringen. Immers, met Pvda in de regering heeft Rutte II / Nederland zich tijdens de NAVO Top in Wales in september 2014 gecommitteerd aan de 2 % norm en die afspraken nog eens herbevestigd in juli 2016 bij de NAVO top in Warschau.
 
Vindt u dat de dienstplicht weer moet worden ingevoerd? (eigenlijk: vindt u dat de opschorting van de opkomstplicht moet worden afgeschaft?) Waarom wel, of niet?
De PvdA heeft gekozen voor een beroepsleger en daarom is de opschorting van de opkomstplicht ingevoerd. Onlangs hebben we wel de minister gevraagd de dienstplicht te verruimen naar vrouwen. Dit wetsvoorstel komt er aan, laten we daar eens mee beginnen.
Defensiepersoneel loopt de poort uit, terwijl de Krijgsmacht moeite heeft met de vulling. Een oud-officier vindt dat het personeel tot over de pijngrens geëxploiteerd wordt. Wat vindt u dat de politiek daaraan moet doen?
De PvdA legt prioriteit bij het personeel van de krijgsmacht, de ruggengraat van de Defensieorganisatie. Onze kernpunten zijn de (na)zorg voor uitgezonden militaire (ook na het verlaten van de krijgsmacht), goede arbeidsomstandigheden en voldoende instroom van (goed) opgeleid personeel. De toekomst van de krijgsmacht is mede afhankelijk van een goede combinatie van personeel, zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin.
Investeren in goede arbeidsomstandigheden, want kiezen voor de krijgsmacht, zelfs in tijden van laag conjunctuur, is voor velen geen optie, door de (vergeleken met de overige beroepsgroepen) lage salarissen.
 
De waan van de dag lijkt te regeren ten aanzien van Defensie. Hoe staat u tegenover het vastleggen van meerjarige begrotingen en plannen die uitgevoerd kunnen worden ongeacht de regering die er op dat moment is?
Meer Europese verantwoordelijkheid: door het afnemende relatieve gewicht van individuele Europese landen is een verdieping van de samenwerking met Europese partners nodig daar waar mogelijk.. Ook om relevant te blijven voor de VS en de rest van de wereld. Een sterke EU die ook verantwoordelijkheid neemt op het terrein van veiligheid en defensie is van belang voor een stabiel internationaal stelsel en een sterke NAVO. Daarom heeft de PvdA altijd ingezet op meer defensiesamenwerking met andere Europese landen om ons militaire handelingsvermogen te vergroten en voldoende slagkracht te behouden. Op het terrein van  Europese samenwerking is Nederland een van de koplopers. Een voorwaarde voor internationale samenwerking  is uiteraard wel dat je een aantrekkelijke  en betrouwbare partner bent. Dat betekent dat het mogelijk zou moeten zijn op bepaalde terreinen afspraken voor de langere termijn te maken. En door de internationale samenwerking zijn er natuurlijk ook afspraken die ongeacht welke regering er op dat moment is nagekomen zullen moeten worden.
 
In Frankrijk worden reservisten meer ingezet, terwijl In Nederland reservisten nauwelijks meer kunnen oefenen. Op welke manier ziet u de rol van de Nationale Reserve?
Op verzoek van de PvdA heeft de minister de uitwerking van het Total Force concept recent aan de Kamer gestuurd. In het Total Force concept is daarin binnen de krijgsmacht een integrale rol weggelegd voor reservisten. Deze brief van de minister is een begin met de invoering van het Total Force concept en daarmee is de koers uitgezet voor de komende jaren. Veel elementen van het concept zijn niet nieuw voor de Nederlandse krijgsmacht, wel zal de samenwerking veel meer geïntegreerd worden en zo, bijdragen aan het (leveren van) operationeel vermogen.
 

In welke middelen zou de Krijgsmacht volgens u juist wel, of juist niet moeten investeren?
De inzet van de PvdA bij de beantwoording van veiligheidsvraagstukken is gestoeld op de zogeheten ketenbenadering. De driehoek Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Defensie. Respectievelijk ten behoeve van de (politieke) analyse, de  preventie dan wel opbouw, de concrete inzet. Men maakt een keuze voor het oplossen van problemen, die als belangrijkste kenmerk hebben dat zij meestal onvoorzienbaar en onvoorstelbaar zijn. Op welke manier kan een land zich daar het beste op voorbereiden? Welke (internationale) samenwerkingsverbanden zijn er mogelijk? Wat is er nodig om deze goed te laten functioneren? Hoe kan onze krijgsmacht, met goed materieel, goed opgeleid personeel en een goede organisatie,  nationaal en internationaal dat doen wat wij vragen.
De krijgsmacht is uitvoerder van buitenlands beleid en de keuzes die wij daarin maken. Op basis daarvan worden onder andere wapensystemen aangeschaft. Op basis daarvan spreken we over internationale samenwerking met landen waarmee we dat kunnen. Elke inzet van onze krijgsmacht, gaat uit van een maatregel die wij in het kader van het internationale veiligheidsbeleid, het buitenlands beleid (GVDB/GVBD) en ontwikkelingssamenwerking doen.
Afhankelijk van de ontwikkelingen in de internationale veiligheidssituatie en de beschikbare financiële mogelijkheden, volgt de invulling van de krijgsmacht. Dit is geen statisch gegeven. Stilstand is achtergaan, ontwikkelingen blijven nodig. Nieuwe uitdagingen vragen om nieuwe antwoorden.
De volgende kabinetsperiode  zijn er ook belangrijke investeringen aan de orde, zoals voor de vervanging van de  M-fregatten, voor de pantserwielvoertuigen, voor de vervanging van de transport/tankervliegtuigen en de onderzeeboten, en voor extra Chinook-helikopters.
De samenwerking met de Nederlandse Industrie  zou een speerpunt in het beleid moeten blijven. Innovatie is onmisbaar voor een moderne krijgsmacht. Dit geldt voor de verwerving van nieuwe technologie, bijvoorbeeld op het gebied van cyber, maar evenzeer op personeelsgebied, voor de opleiding van het personeel (waaronder de voorbereiding in de zgn. VeVa-opleiding –  Veiligheid en Vakmanschap) en voor een  reservistenbeleid dat gericht zal zijn  op de toekomstige vereisten.
Wat wilt u in het algemeen nog opmerken ten aanzien van de Krijgsmacht?Voorop staan de mannen en vrouwen van de krijgsmacht.  Zonder hen immers geen krijgsmacht. Zij verdienen goede arbeidsomstandigheden, goede opleiding en training en goed materiaal om hun belangrijke werk te kunnen uitoefenen. Mede dankzij de PvdA is er steeds meer aandacht voor de (na)zorg voor uitgezonden militairen en het risico dat zij lopen om psychische en/of lichamelijke klachten over te houden aan hun missie, ook na het verlaten van de krijgsmacht. Hierbij mag geld nooit een probleem zijn wanneer het om zorg voor veteranen gaat. Dit maakt het mogelijk dat veteranen de zorg kunnen krijgen die ze verdienen.
Ten tweede dient de basisgereedheid van de krijgsmacht versterkt en het exploitatiebudget om peil gebracht. Als derde een verbetering van de operationele ondersteuning van de krijgsmacht en tot slot, nieuwe dreigingen in een nieuwe veiligheidssituatie vergen nieuwe capaciteiten.
Als we het beleid de komende jaren langs deze lijnen invullen, controleren en beoordelen, kan de PvdA haar traditie van internationale solidariteit en de bevordering van een rechtvaardiger nationale en internationale (rechts)orde recht doen.

• Meer informatie over de PvdA staat op hun website

Door: Eduard van Brakel