PTSS en preventie vanuit een positief perspectief

Mijn vader heeft als sergeant der mariniers van 1947 t/m 1949 deelgenomen aan de Politionele Acties in Indonesië. Vandaaruit komt mijn persoonlijke verbinding met PTSS, want tijdens een transport naar Babat liep mijn vader met zijn collega’s bij de pas van Nimbangh in een hinderlaag met brisant- en fosforgranaten. Tegelijkertijd werden ze vanaf de helling onder vuur genomen. Hierbij werden 2 collega’s mariniers gedood en raakten 12 mannen gewond, onder wie mijn vader.
Ondanks dat hij ernstig gewond was, heeft hij onder zwaar vuur hulp gehaald om zijn collega’s te ontzetten. Toen hij op de voorpost aankwam en de uitgaande patrouille had gewaarschuwd, is hij buiten bewustzijn geraakt en heeft 10 dagen in coma gelegen. PTSS werd in die tijd niet onderkend en dus ook niet behandeld, gelukkig is dat vandaag de dag veel beter geregeld.
Mijn vader is nu 89 jaar, maar hij ondervindt nog dagelijks de hinder en ongemakken, waaronder de heftige herbelevingen en zware hoofdpijnen van zijn traumatische ervaringen. Mijn vader heeft zijn hele leven met zichzelf geworsteld en heeft zijn uiterste best heeft gedaan om er toch het beste van te maken. Als je als zoon je vader zo ziet worstelen, dan zie en voel je de onmacht en dat raakt je behoorlijk. Ik kan je vertellen dat de gevolgen van PTSS niet stoppen bij degene die daadwerkelijk PTSS heeft. De ervaringen worden onderdeel van je eigen vormingsproces. Ik kan vanuit de grond van mijn hart zeggen dat ik een groot respect heb voor mijn vader en ik ben dan ook enorm trots op hem.
Huidig kader en behandeling
Natuurlijk heeft de ontwikkeling van behandelmethoden rondom PTSS niet stilgestaan en zijn er vandaag de dag gelukkig veel meer mogelijkheden om mensen met PTSS professioneel te begeleiden. Echter onze vrouwen en mannen die op missie gaan worden in mijn beleving onvoldoende mentaal voorbereid en getraind.
Wat bedoel ik hiermee? Als je op het internet zoekt naar informatie over PTSS, kom je veel informatie tegen over oorzaken, symptomen en behandeling, echter de informatie over de preventieve kant is vrij summier. Er wordt wel gesproken over primaire- en secundaire preventie, maar hoe preventief zij deze echt? Wat mij betreft zijn deze zeker niet afdoende en onvolledig.
Primaire preventie
Er wordt gesproken van primaire preventie als we traumatische gebeurtenissen op het werk kunnen voorkomen, voor zover dat voorkombare incidenten zijn. We zijn dus preventief door het voorkomen van de gebeurtenis, maar niet preventief in het mentaal voorbereiden! Bij de missies van Defensie gaat deze vlieger dus niet op!
Secundaire preventie
Dit is een korte cognitief-gedragstherapeutische interventie die na een traumatische ervaring kan worden ingezet om het ontwikkelen van PTSS te voorkomen. Het gaat hier over het verwerken van een traumatische ervaring. Dus nadat deze heeft plaatsgevonden. De positieve effecten hiervan zijn volgens onderzoek aantoonbaar. Maar voor mij niet preventief genoeg!
Het is standaard onze denk- en handelwijze om te werken vanuit een probleem. Vervolgens gaan we met veel tijd, geld en energie het probleem aanpakken en verminderen. Dus in deze case gaan we het probleem PTSS verminderen. Niets mis mee trouwens, maar voor mij toch een onvolledige en eenzijdige reactieve benadering.
Preventie vanuit positief perspectief
De volgende vraag stel ik om het een en ander in een nieuw en positief perspectief te plaatsen. Wat willen we bereiken: minder mensen met PTSS of meer gezonde mensen? Ik kies voor het laatste: meer gezonde mensen! Dit is een positief gesteld perspectief. Als we hier vanuit denken, ontwikkelen en werken, ontstaat er een geheel andere dynamiek en resultaat!
Vanuit mijn persoonlijke achtergrond en visie ben ik dus zeer geïnteresseerd in de vraag hoe we onze mensen gezond houden. Ik maak het concreter: jij en ik zijn op missie en we maken beide hetzelfde traumatische incident mee. Ik ontwikkel PTSS en jij hebt nergens last van. Wat gebeurt er vanuit onze traditionele denk- en werkwijze? Ik ga in therapie en krijg de broodnodige ondersteuning door professionals. Geweldig, top. Jij gaat gewoon door met waar je mee bezig was en niemand vraagt zich af waarom jij nergens last van hebt. En daar ligt nu mijn interesse en de essentiële vraag. Hoe komt het nu dat jij geen PTSS hebt ontwikkeld en ik wel? Hoe verwerk jij deze ervaringen, bewust en onbewust? Wat doe jij nu anders dan ik of spelen hier ook andere in de persoon gelegen factoren een rol?
Onderzoek
Ik ben dus voorstander van een onderzoek naar vrouwen en mannen die een traumatische ervaring hebben gehad, maar geen PTSS hebben ontwikkeld. Waarom vind ik dit belangrijk? Als we een patroon of lijn kunnen ontdekken en vervolgens een trainingsmethode kunnen ontwikkelen waardoor we onze vrouwen en mannen die op missie gaan gezond blijven, dan moeten we dat zeker doen. Dat is voor mij echt preventief investeren in onze vrouwen en mannen!
Concluderend stel ik dat we met PTSS voornamelijk reactief en curatief ingericht en dat kan ook anders. Zelfs de secundaire preventie vindt plaats na een traumatische ervaring. Door echter bewust te denken, ontwikkelen en werken vanuit een ander en positief perspectief, investeren we in het mentaal gezond houden van onze vrouwen en mannen tijdens missies en acties en creëren we een nog krachtiger Defensieapparaat.
Aanbeveling
Laten we naast reactief beleid ook gaan investeren in echt preventief beleid. Ik zou dan ook een lans willen breken en Defensie willen oproepen om te investeren in een onderzoek en de ontwikkeling van preventieve mentale training, waardoor onze vrouwen en mannen gezond blijven. Uiteraard ben ik altijd bereid om mijn visie en ideeën nader toe te lichten als daar binnen Defensie behoefte aan is.