Geachte heer Rutte, beste Mark,
U bent vast met reces, even rust pakken na een hectisch jaar. Al denk ik niet dat u echt van uw rust kunt genieten, want minister-president dat ben je natuurlijk 24 uur per dag. U zult wel vaak gestoord worden met belangrijke brieven, mailtjes, telefoontjes, en wellicht allerlei bezoeken van mensen. Of misschien moet u zelf ook nog wel de nodige plichtplegingen doen, zoals laatst bij de NAVO-top.
U had vast wat zelfvertrouwen opgedaan na uw eerder bezoek aan de Amerikaanse president Trump. De kranten stonden er bol van: u sprak hem tegen. Ongehoord. Eindelijk was er iemand opgestaan die de guts had om in het openbaar Doanld Trump tegen te spreken. En, eerlijk is eerlijk, ik kon dat heel erg waarderen!
Daarna sprak u Trump weer min of meer tegen op de NAVO-top. Er heerste wat angst in verschillende media dat Trump wellicht zelfs uit de NAVO zou willen stappen, maar dat was een beetje een overspannen reactie van de media. Maar de angst dat Trump dat zou kunnen doen, is wel veelzeggend. Dat betekent namelijk dat Europa – en Nederland voorop – zijn Defensie dusdanig heeft verkwanseld, dat we niet zonder onze grote vriend de Verenigde Staten kunnen. En dat is natuurlijk wel een beetje triest. Trump gaf vervolgens Duitsland en veeg uit de pan, en riep uiteindelijk dat alle landen veel meer gaan bijdragen om sneller aan de 2%-norm te voldoen.
En dat is waarop u hem weer tegensprak. Want natuurlijk gaat Nederland niet eerder aan de 2%-norm voldoen, zo zei u. Want zo vindt u, afspraak is afspraak. En in Dublin is nu eenmaal afgesproken dat de NAVO-landen die niet aan de 2%-norm voldoen, hun best gaan doen om in de richting van die 2%-norm te gaan bewegen. En dat, meneer Rutte, is natuurlijk een slecht verhaal. Dat begrijpt u natuurlijk ook wel.

Drie redenen waarom het verhaal slecht is
Ten eerste zou afspraak is afspraak moeten gelden voor de al veel eerder gemaakte afspraak dat NAVO-landen 2% van het BNP aan Defensie uitgeven, Maar over díe afspraak hoor ik u niet. En het is een slecht verhaal omdat van 1,1% naar 1,2% gaan, ook in de richting van de 2% bewegen is, maar dan verandert er nog niks substantieel. En, meneer Rutte, het is ook nog eens een slecht verhaal omdat bij de verwachte economische groei, het Defensiebudget zelfs verder achteruit gaat, ondanks dat er nu een beetje geld bijkomt.
Natuurlijk heeft u gelijk als u zegt dat Nederland wel bijdraagt aan missies. Maar Nederland moet ook nee verkopen tegen missies omdat we de spullen en mensen niet hebben om mee te doen. Spullen en mensen die we wel zouden hebben als we gewoon aan de échte afspraak – namelijk 2% – zouden voldoen. En dat weet u natuurlijk ook, meneer Rutte. Want het zou wel heel erg zijn als u dat níet zou weten.
Oneliners vullen geen gaatjes

En het gebrek aan geld vertaalt zich natuurlijk in fantastische one-liners, zoals van generaal Beulen die over de tanks die we leasen van Duitslang zegt dat ‘het er niet om gaat of je ze bezit, maar dat je ze moet kunnen gebruiken.‘ Zulke zinnen passen helemaal in de nieuwe economie waar het gaat om delen en gebruiken in plaats van bezitten, maar op het gebied van veiligheid ligt dat net even anders wat mij betreft. Ik zou er namelijk 100% zeker van willen zijn dat we die tanks – om dat voorbeeld maar te gebruiken – altijd kunnen inzetten. Omdat ze ten eerste van onszelf zijn, ten tweede omdat we er genoeg hebben, ten derde omdat ze goed onderhouden zijn, en ten vierde omdat we het personeel hebben om ze te bemannen.
Onder de maat
En al die aspecten zijn onder de maat, meneer Rutte. We bezitten Defensiebreed niet genoeg materieel (vliegend, varend, rijdend), of het materieel is verouderd, of we leasen het, er zijn nog steeds niet genoeg reserveonderdelen, we hebben een gigantisch personeelstekort (bijna 9000 vacatures zo vertelden bronnen aan mij), en we hebben een regering die niet fors wil investeren. Het gevolg is dat we straks wel wat moderne schepen, vliegtuigen en voertuigen hebben, maar dat het er nog steeds veel te weinig zijn. En als we er meer mee kunnen met die moderne dingen, dan betekent het dat potentiële vijanden ook meer kunnen met hun moderne materieel. En dat betekent weer dat we nog steeds van alles te weinig hebben.
En toch vraagt u onder die omstandigheden – van alles te weinig- van het personeel een ongekende loyaliteit. Maar het blijkt dat ook die loyaliteit een grens heeft. Vullingspercentages zijn om te huilen. En daar is de arbeidsmarkt misschien debet aan, maar uiteindelijk is het 30 jaar wanbeleid dat de grootste oorzaak is. En met een premier die binnen een steeds onvoorspelbaarder wordende wereld, en binnen een steeds onveiliger wordende wereld niet bereid is om fors te investeren en een premier die niet bereid is om aan een ‘echte afspraak te voldoen, wordt het moeilijk om dat personeel weer terug te krijgen.
Hoe kan Nederland wel aan de norm voldoen?

Meneer Rutte, ik hoop dat u geniet van het reces. En ik hoop dat u tijdens het reces bedenkt hoe Nederland in 2024 wel aan de 2%-norm gaat voldoen. Wellicht kunt gelijk even brainstormen met admiraal Bauer, en de ondercommandanten, om iets te bedenken om personeel te werven. Bij Luchtmobiel hadden ze al dingen bedacht die goed werkten volgens mij. Maar los dat tekort op. En geeft de militairen ook fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. En ik beloof dat ik ook ga kijken of ik reservist kan worden, alhoewel ik eerder ben afgewezen voor een communicatiefunctie, omdat ik ‘te veel militair was’ en een andere keer zelfs niets terughoorde op een sollicitatie. Misschien kan ik wat betekenen als reservist. Wie weet.
Maar meneer Rutte, doe in ieder geval wat aan die financiering van de Krijgsmacht, want u staat echt een slecht verhaal op te hangen als het om onze veiligheid gaat. Want die Trump mag af en toe knettergek uit de hoek komen, wat betreft de NAVO en onze Krijgsmacht heeft hij beslist een punt.
Dankuwel.
Met vriendelijke groet,
Eduard van Brakel
Oprichter en hoofdredacteur Defensie-Platform
Het gaat bij MP Rutte het ene oor in, het andere uit. Als hij het al leest.
Hij is al lang bezig met zijn Europese carrière, na hem wat betreft Defensie de zondvloed, dat mogen een andere PM en regering oplossen, maar de klok tikt door.
Hoe kan Nederland wel aan de norm voldoen?
Meneer Rutte, ik hoop dat u geniet van het reces. En ik hoop dat u tijdens het reces bedenkt hoe Nederland in 2014 wel aan de 2%-norm gaat voldoen
2014 moet 2019 zijn en als we Rutte tijd geven 2020
Dank! Het is aangepast!
Mooi dat onze premier het over afspraak is afspraak heeft. Bij de oprichting van de navo was 2% van het BNP al een afspraak!! Dus wij hebben onze navo partners bedrogen, althans de politiek! Maar ook de kiezers die al deze partijen regeerperiode na regeerperiode hebben gekozen.
Ik ben het al lange tijd eens met bovenstaande kritiek, ben zelf sinds 1991 Buiten Dienst en heb de ergste kaalslag gelukkig niet hoeven ondergaan. Nu treur ik al tientallen jaren mee en ik ken de argumenten, het dreiging niveau en de uitdagingen waar we voor staan. Maar ik voel er weinig voor om op deze weg door te gaan, we moeten echt gaan zoeken in oplossingen die wel werken want met klagen komen we niet veel verder. En wel om de volgende redenen : die mensen gaan er niet komen, iedereen weet dat wij Nederlanders wel bevrijd zijn van een gruwelijke bezetting, maar ach dat is lang geleden en lessen hebben we daar niet van geleerd, Nederlanders willen dat ook niet, hebben daar geen zin in en hebben meer aandacht voor kwesties als zorg, onderwijs en milieu. Er zijn zo ontzaglijk veel openstaande vacatures voor jongeren buiten de Krijgsmacht dat de keuze voor een organisatie die continue in het nieuws is met negatief nieuws over ongelukken en mis management dat de lol er wel af is. Bovendien, als we die 60 miljard die we de afgelopen 25 jaar niet uit hebben gegeven aan Defensie er toch ineens weer bij krijgen dan kunnen we daar helemaal niets mee de komende jaren, er zijn geen project managers, geen opleiders, geen kazernes, geen opslag plaatsen, etc. Een goede all round Sergeant Majoor heeft 25 jaar nodig om via ervaring op missies, internationaal samen werken, leren en trainen breed inzetbaar te zijn. We zijn geen organisatie die wel even een blik uitzendkrachten open kan trekken. Maar wat is dan wel een oplossing ? Mijn gedachten gaan uit naar het volgende scenario: het zwitserse zakmes model voor de krijgsmacht werkt niet mee, we brengen onze mensen in gevaar door te veel te willen met te weinig goed materieel. We moeten ons concentreren op waar we goed in zijn, wat we met de huidige restjes nog aan kunnen en dus vergaand in internationaal overleg gaan specialiseren. Dat is de eerste fase. Vervolgens moeten we vergaand internationaal integreren maar dat roepen we al sinds 1945, dus bij de NATO aangeven welke taken er vervallen en vervolgens kijken waar we met Belgen, Duitsers , Noren en Britten samen kunnen bouwen en zeer intensief samen kunnen oefenen. De focus moet af van aantallen, waar baseren we toch steeds die aantallen op ? Er zijn in de krijgsgeschiedenis voldoende voorbeelden te vinden van kleine sterk gemotiveerde goed getrainde en inspirerend geleide eenheden die met snelheid, manoeuvre en verassing geweldige resultaten hebben behaald. Grote logge aantallen zijn niet op tijd door die smalle doorgang nabij Polen te brengen om ze vervolgens met grote verliezen en te laat naar de Baltische staten te krijgen om de groene mannetjes van Poetin te weerstaan. Grote aantallen en logge zware eenheden zijn ook prachtige doelwitten voor berm bommen, en aanslagen door de Taliban, ISIS of wat er ook weer voor in de plaats komt. Het moet slimmer, nieuwer en vooral doen waar je goed in bent met het geld dat je krijgt toegeschoven. Dat moeten we thuis ook als we ons salaris binnen krijgen, ik kan ook niet doen of ik een dikke vette Rolls kan rijden als ik kijk naar wat er binnen komt, en niet toch doen en dan klagen dat we het onderhoud niet kunnen betalen, dat we de onderdelen niet kunnen vervangen en de benzine op is ? Klagen heeft 30 jaar lang niet geholpen en zal dat de komende 30 jaar ook niet doen. We geven belachelijk veel uit aan Defensie in Europa als je ziet welke inzetbaarheid en voortgangs vermogen we daar voor terug krijgen, iedereen met zijn eigen speeltje, belangen en problemen. Kijk elkaar recht in de ogen, toon ruggengraat en ga dit samen oplossen. Niet afwachten tot de ander naar je toe komt maar zelf contacten leggen, aansporen, inspireren en de kar trekken !