Gaat er veel goed bij Defensie? Ja! Gaat er veel fout bij Defensie? Ja! Twee kanten van 1 medaille bij de Krijgsmacht. Toch wordt vaak – ook hier door mij – de nadruk gelegd op slechts 1 kant van de medaille: de foute kant. En ergens is dat terecht, maar ergens ook niet.
Personeel wordt tekort gedaan
Het is niet terecht omdat het lijkt dat je daarmee het geweldige werk dat door het militair en burgerpersoneel gedaan wordt tekort doet. En zo zijn er wel meer dingen die tekort worden gedaan door te wijzen op wat fout gaat. Het werk is betekenisvol, jonge mensen hebben duidelijk meerwaarde en leren wat echte kameraadschap is, wat samenwerken is, en wat ‘iets voor elkaar over hebben’ echt betekent.
Defensiepersoneel krijgt de kans om te werken met goede techniek, er zijn opleidingsmogelijkheden, je ziet nog eens wat van de wereld met oefeningen die overal ter wereld plaats kunnen vinden. Defensiepersoneel is van grote waarde in uitzendgebieden, waar veiligheid wordt gebracht en infrastructuur gebouwd. Militairen maken en houden zeeroutes veilig van piraten, pakken drugsdealers en oorlogsmisdadigers, en leiden militairen van andere landen op. Dan is er ook nog eens de vrijwel dagelijkse ondersteuning van civiele hulpdiensten door militairen. En natuurlijk de noodhulp die verleend wordt bij rampen, orkanen, overstromingen en ander natuurgeweld, of de gevolgen van natuurgeweld. Die militairen en burgers die dat allemaal doen, staan dan ook nog eens paraat om ons Koninkrijk te beschermen, vlug op te treden voor de NAVO, of om missies in EU, of VN-verband uit te voeren. Ga er maar eens aanstaan. En ja, die aspecten blijven wel eens onderbelicht.
Net zoals dat onderbelicht blijft dat stapje voor stapje de effecten van het mondjesmaat gekregen extra geld zichtbaar worden: Problemen met de legering worden aangepakt, er worden nieuwe schepen en voertuigen besteld, er zijn plannen om meer F35’s te bestellen, munitievoorraden worden aangevuld, onderdelen komen langzaamaan weer beschikbaar, er worden weer grote oefeningen gedraaid. Hierdoor kan het Defensiepersoneel in veel gevallen beter hun werk verrichten. En dat zijn allemaal goede dingen, mooie dingen, belangrijke dingen.
Veiligheid Personeel
Dat negatieven dingen vaak benoemd worden, is tegelijk ook terecht. Want er gaat ook veel mis bij Defensie. En dat moet ook benoemd worden, omdat veel problemen te maken hebben met veiligheid van het personeel op sociaal en fysiek gebied. Door de problemen kunnen de militairen hun levensgevaarlijke werk niet altijd op de meest veilige manier doen. Want dat het werk gevaarlijk is, dat is een gegeven. Als het allemaal zo veilig zou zijn, hoef je geen militairen in te zetten natuurlijk. Daarom moet de Defensieorganisatie ervoor zorgen dat de randvoorwaarden om het gevaarlijke werk zo goed en veilig mogelijk te doen, perfect op orde zijn. En dat is niet altijd zo.
Defensie als organisatie schiet in een kramp als er dingen gemeld worden die niet goed gaan. Dat uit zich in vaak onterechte aanvallen op de pers door generaals en hoge onderofficieren. Dat uit zich in klokkenluiders die het leven zuur worden gemaakt, dat uit zich in personeel dat problemen niet durft te melden. Want het aangeven van een probleem is slecht voor je carrière. Dat is de reden dat er adhoc-oplossingen worden gevonden die als noodverbandje op een probleem worden geplakt (Can-do!), waardoor het echte probleem blijft bestaan. Dat is de reden dat lagere commandanten opdracht krijgen om rapportages op groen te zetten, terwijl ze toch rood zijn. Maar personeel durft ook niet te melden, omdat ze zien dat klokkenluiders vakkundig buitenspel worden gezet en dossiers worden vervalst.
Destructief leiderschap
De leiderschapscultuur is in veel gevallen destructief, hoewel er inmiddels ook (hogere) officieren op lijken te staan die gewoon zeggen wat waar is, in plaats van wat wenselijke is. Maar in veel gevallen is de oude cultuur leidend. En Defensie zal er mede daardoor alles aan doen om misstanden onder de pet te houden. Zelfs als een minister (Hennis) de politieke verantwoordelijkheid neemt voor wat mis is, en een bevelhebber (Middendorp) opstapt, verandert er niets aan de destructieve cultuur die zegt dat de organisatie koste wat kost beschermd moet worden.
Dat uit zich in kolonels die zeggen dat ze dingen niet meer hoeven te checken, omdat hun voorganger elke steen al om zou hebben gedraaid. Dat uit zich in jarenlang gesteggel over de schadelijkheid en aansprakelijkheid voor schade door Chroom 6. Dat uit zich in hoge officieren die journalisten doelbewust met misleidende info benaderen over kwesties die spelen. Dat uit zich door een minister die aan de pers vertelt dat er geen burnpitmeldingen bekend zijn, vervolgens in de Tweede Kamer vertelt dat er vier meldingen zijn, en de tientallen meldingen die in bezit zijn van Kamerleden en advocaat Ferre van de Nadort uiteindelijk afdoet als geen melding, want het verkeerde formuliertje is gebruikt. Dat uit zich in het benoemen van een generaal die mensen zwijgcontracten laat tekenen tot interim-directeur van de integriteitsorganisatie COID. Dat uit zich in het neerzetten van een voormalig P-directeur en Contigentscommandant van de missie in Afghanistan in het bestuur van het meldpunt Burnpits, burnpits die brandden onder zijn ogen. Dan heb je als organisatie op zijn minst de schijn tegen. En dan is er ook nog dat waardeloze getreuzel met het bieden van goede arbeidsvoorwaarden, terwijl dat personeel toch echt heel belangrijk schijnt te zijn voor de top.
Benoemd, maar bovenal opgelost
Al die problemen moeten benoemd – en opgelost – worden, zodat het personeel hun werk veilig kan doen. Maar die problemen moeten ook opgelost worden omdat Defensie te belangrijk is om als een verwaarloosde organisatie door het leven te gaan. Want het is door de jarenlange bezuinigingen een verwaarloosde organisatie geworden. En dat is in hoge mate te wijten aan politici die niet geremd door enige visie en veiligheidsbesef bezuiniging op bezuiniging doorvoerden op de Krijgsmacht. De bezuinigingen waardoor het Defensiepersoneel tot over de pijngrens werd geëxploiteerd.
Juist nu er meer geld komt voor Defensie, en politici lijken te leren van hun fouten, moet Defensie dat ook doen. Defensie moet laten zien dat het echt een lerende organisatie is. Want anders wordt er alleen maar meer geld in een verrotte organisatie gepompt. En dan blijft het personeel weglopen. Dan blijven er misstanden boven water komen. Dan hebben we straks prachtige nieuwe tanks, maar geen bemanningen. Dan hebben we straks extra squadrons JSF’s, maar geen onderhoudspersoneel. Dan hebben we straks meer fregatten en nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen, maar geen logistiekelingen om ze te bevoorraden. Dan hebben we straks weer grensbewaking nodig, maar geen Marechaussees om die taak te doen. Dan hebben we straks weer precies dezelfde problemen.
Personeel serieus nemen
Het is dus vooral zaak dat Defensie, en dan vooral de beleidsafdelingen en het hogere politieke en militaire kader, het personeel en hun problemen en behoeften net zo serieus neemt als hun eigen carrière. Want het mantra dat het beschermen en verbeteren van de organisatie hetzelfde is als het ontkennen van het probleem, dat moet er keihard uitgetimmerd worden. Het personeel en de sociale en fysieke veiligheid moet nu echt op 1 komen te staan. En daarvoor moeten er nog wel wat cultuuraspecten veranderd worden, en nog heel wat beloften gestand worden gedaan, zoals de beloofde beweging naar de 2% en die beloofde, goede nieuwe arbeidsvoorwaarden. Want dat zouden natuurlijk wel fantastische dingen zijn voor de goede kant van de medaille. Hoe fijn zou het zijn om eindelijk te kunnen melden dat Defensie en de 2%-NAVO-norm eindelijk serieus wordt genomen door de politiek. En hoe mooi zou het zijn als we eindelijk konden melden dat het Defensiepersoneel serieus wordt genomen door de Defensietop en eindelijk echt op 1 staat. Ik zie ernaar uit.
Door: Eduard van Brakel
Foto’s: Ministerie van Defensie
Wat een goed stuk weer Eduard!
“En dat is in hoge mate te wijten aan politici die niet geremd door enige visie en veiligheidsbesef bezuiniging op bezuiniging doorvoerden op de Krijgsmacht”.
Ik zou dit willen vervangen door : ….niet geremd door enig gebrek aan kennis….”
Want daar ligt de crux. Defensie werd en is nog steeds voor de meeste politici een uitgavenpotje dat zich moet inpassen in het nationaal budget. In plaats van dat het nationaal budget verder wordt vastgesteld na wat nodig is voor Defensie (inclusief nationale/territoriale veiligheid).
De US (Trump) heeft gelijk met zijn opmerkingen/dreigingen over de afgesproken NAVO-bijdrage door de partners. Direct onderschreven door onze MP, maar tegelijkertijd door hem op de lange baan geschoven.
Hoe wil je dan mensen enthousiast maken voor een baan bij Defensie ? Toetreden tot een organisatie die nog niet eens zijn noodzakelijke voorraden op peil heeft ? (Pang Pang).
Sollicitanten (boots on the ground) zijn doorgaans geen mannen/vrouwen die een uitgebreide analyse maken van “met welk materieel van welke kwaliteit” zij moeten werken. Zij vertrouwen op de beste middelen, iets doen voor de veiligheid van hun land en een redelijke beloning voor hun inzet (heel summier samengevat) uit “patriottisme” of ……..
De recente negatieve pers (a beggars army) zoals in Mali, de soap over winterkleding in Noorwegen…. het is allemaal diep triest. Met het tekort aan arbeidskrachten in de “booming economy”, Defensie is op dit moment absoluut geen speler in de arbeidsmarkt. Wat zou je zelf doen ??