Nog geen juichstemming bij Defensie ondanks meer geld

Defensie staat met 0,9 miljard meer op de Rijksbegroting dan een jaar geleden. Toch komen er niet echt juichende geluiden uit de Defensie-wereld. Defensie zelf stuurt wel een ronkend bericht de wereld: er komt nog meer geld voor de KMAR, voor grensbewaking en voor cyber. Vooral de Koninklijke Marechaussee krijgt er de laatste jaren steeds meer geld en mensen bij. De KMAR is zo hard op weg om het Commando Luchtstrijdkrachten voorbij te steken en het Derde Krijgsmachtdeel te worden, waar het nu nog het vierde is qua grootte en bemensing.
Je zou zeggen dat een plus van bijna een miljard reden is tot juichen. Voor het eerst sinds jaren is er immers een hogere Defensiebegroting te zien ten opzichte van het Jaar ervoor. Maar toch gaat de vlag niet uit. Ondanks een begrotingsoverschot, een zeer verslechterde internationale veiligheidssituatie, een minister van Defensie die zegt dat er minstens 2,5 miljard nodig is, een Commandant Zeestrijdkrachten die in ieder geval naar het NAVO-gemiddelde (+3 miljard) wil, politieke partijen die in hun verkiezingspraatjes strooien met miljarden extra, en het ontbreken van een CAO voor militairen, komt Defensie er bekaaid af.
De 0,9 miljard extra, is nog niet genoeg om de laatste bezuiniging ongedaan te maken. Het is wel een duidelijke trendbreuk met het verleden. De 0,9 miljard komt niet in de buurt van het bedrag dat nodig is om de basisgereedheid op orde te brengen. Maar het is wel een trendbreuk. De 0,9 miljard is niet voldoende om grote investeringen in nieuw materieel (varend, vliegend, rijdend, schietend) te doen. Maar het is wel een trendbreuk. En de vraag is of Defensie de 0,9 miljard wel wil gebruiken voor een betere CAO voor militairen. Maar het is in ieder geval wel een trendbreuk.
Natuurlijk kan een demissionair kabinet geen nieuw beleid maken, maar het kan wel zijn nek uitsteken. Zoals Asscher deed voor de lerarensalarissen. Leraren die wel een CAO hebben, maar vinden dat ze onderbetaald worden en daarvoor op 5 oktober landelijk gaan staken. En let wel: die leraren hebben groot gelijk dat ze actievoeren, gezien de impact die ze hebben op de levens van kinderen, verdienen ze wat mij betreft ook veel meer dan ze krijgen. Leraar zijn is een ondergewaardeerd beroep. Net als het beroep van militair.
Militairen mogen alleen niet staken, slechts beperkt actievoeren, en zijn minder zichtbaar in de samenleving. De trendbreuk, de 0,9 miljard meer is dus wel een goed signaal, maar de militair koopt er nog steeds weinig voor. De militair ziet nog steeds een netto-achteruitgang op zijn loonstrookje, en de militair zal slechts beperkt de invloed van het bedrag zien op zijn dagelijks functioneren. Want, het is zoals Defensie stelt: de invloed van het extra geld zal langzaam zichtbaar worden in de organisatie. De scheidend Commandant Zeestrijdkrachten, luitenant generaal Rob Verkerk verwacht dat de invloed van enorme bezuinigingen zelfs wel 10 jaar kan duren.
Maar gelukkig gaat iedereen er op vooruit het komende jaar, aldus onze regering. Iedereen? Nou ja, bijna iedereen. Militairen zien ook zo hun bijzondere positie bevestigd worden. Zij gaan er niet op vooruit. Geen wonder dat er 6.000 vacatures zijn, en dat de instroom nog steeds achter blijft bij de uitstroom. De vulling neemt dus af in de Defensieorganisatie.
Dus zo bezien is het wel logisch dat er ondanks het extra geld niet echt sprake is van een juichstemming bij de militairen. Al zal de KMAR wellicht wat gniffelen als ze straks groter zijn dan de luchtmacht. Maar wellicht lachen de militairen pas echt weer als ze een goede CAO hebben, goed materieel en weer goed kunnen oefenen.
Door: Eduard van Brakel