Beste mevrouw Bijleveld,
En toen was u opeens geen minister meer. Een wijs besluit, lijkt me. Ook al was ik het vaak niet eens met uw beleid, ik wil hierbij wel mijn respect en waardering uitspreken voor het feit dat u zich heeft ingezet voor de publieke zaak in het algemeen en Defensie in het bijzonder. Om maar in Defensietermen te blijven: je moet het maar kunnen. En durven. En willen. Instappen als minister bij een organisatie die op zijn gat ligt door jaren en jaren wanbeleid.
Onderaan de lijstjes
Toen u begon bij Defensie bungelde de Krijgsmacht onderaan de lijstjes die gaan over financiering van de Krijgsmacht volgens de NAVO-norm. Er was meer nodig, zei u jarenlang. Maar na vier jaar onder uw bewind zijn we nog niets dichterbij het Europees NAVO-gemiddelde gekomen. Dat is dus het gemiddelde van de wanbetalers. En daar voldeden we niet aan, en we voldoen er nog steeds niet aan. We voldoen niet aan de NAVO-norm, en we lopen achter bij de andere wanbetalers. Ook zou het personeel op 1 komen te staan. Maar er zijn meer vacatures bij uw aftreden dan bij uw aantreden. Het personeel zit wederom zonder CAO. De beloofde tweede stap is niet gekomen en het loongebouw en functiehuis zijn niet gemoderniseerd.
De inzetbaarheid van de Krijgsmacht is ook niet beter geworden. Er zijn wel meer F-35’sbesteld, en mijnenjagers, we huren tanks, er is geïnvesteerd in drones, er is een extra artillerie-eenheid opgericht, we hebben een satelliet, er komen – met vertraging – nieuwe gevechtspakken, er zijn nieuwe vrachtwagens die te hoog zijn, er wordt geïnvesteerd in logistiek, onder meer in een combat support ship. Maar ondertussen ligt er nog geen keihard besluit over onderzeeboten, of over fregatten, of over meer tanks. Bottom-line: De Krijgsmacht kan niet aan de grondwettelijke taken voldoen. Niet bij uw aantreden, en bij uw aftreden is de situatie zeker niet beter dan dat die was toen u begon.
Te laat
En dan helpen mooie woorden niet. Het is allemaal een beetje te laat mevrouw Bijleveld, net als uw aftreden. Dat had eigenlijk een dag eerder gemoeten. Nu lijkt het een zwaktebod: Bijleveld bezweken onder de druk, Bijleveld volgt Kaag. Maar het is een kernmerk van uw beleid: het is te laat. Te laat kwam u met een visie waar veel geld voor nodig is. 4 miljard was minstens nodig, zei u, en spraken de commandanten – na uw toestemming – uit. Vier miljard is nodig, maar bij de eerstvolgende mogelijkheid om dat te realiseren kwam er maar 100 miljoen. Nieuwe pakken komen te laat. Winterkleding was te laat. Het terugdraaien van het besluit van de Marinierskazerne in Vlissingen kwam te laat, want de uitstroom was al te hoog. Een Cao voor militairen komt te laat. Uitvoering van moties vanuit de Tweede Kamer volgt niet, of te laat.
Ik had vaak kritiek op uw beleid als minister. En dat is belangrijk: het is kritiek op beleid van de minister. Want u wordt geroemd om uw persoonlijkheid. U bent warm en aardig, zo zeggen velen die met uw werkten. En dat kan ik beamen. Ik heb u ooit kort in de Tweede Kamer gesproken, en ik mocht op audiëntie komen, in de periode dat mijn reserve-officierschap niet doorging omdat ik te zichtbaar was (nadat Defensie mij had teruggevraagd notabene), en ja, daar ben ik nog steeds sacherijnig van. Maar ik kan wel beamen dat u een warm mens bent, aardig, voorkomend, en vriendelijk. En ik geloof de mensen die direct met uw moeten werken onmiddellijk als ze zeggen dat u een fijne baas bent.
Als ik weer eens een kritisch verhaal publiceerde, gebeurde het geregeld dat er telefoon kwam uit de Defensiegelederen. Soms belde een generaal. Soms een van de jaargenoten van mij van de KMA die inmiddels op de staven in Den Haag rondlopen, voorlichters had ik vaak aan de lijn en soms stuurde uw persoonlijke adjudant mij mails. Soms wezen ze me volkomen terecht op fouten in artikelen, die ik dan aanpaste. Soms ook vertelden ze me dat ik het verkeerd zag, waarbij vaak een regel uit een artikel uit zijn verband werd gerukt. Soms moesten ze beamen dat ik toch gelijk had als ik uitlegde wat er echt stond. En soms vroegen ze ook aan welke kant ik stond. Ik vond dat een vreemde vraag, want ik ben pro defensie, voor een sterke Krijgsmacht. Maar wie ik ook aan de lijn had, altijd werd verteld dat u zo betrokken was. En dat geloof ik ook. En ze vertelden dat u zo hard werkte en u zo onwijs uw best deed. En dat geloof ik óók. Ik heb nooit getwijfeld dat u uw best deed. Aan u als mens heb ik nooit getwijfeld.
Doen wat nodig is
Maar ik leerde ooit dat je best doen niet altijd genoeg is. Soms moet je doen wat nodig is. En ik hoop daarom dat een volgend bewindspersoon gaat doen wat nodig is: de financiering op peil brengen naar minstens de 2% NAVO-norm. De gevechtskracht versterken. Het BUT-model afschaffen en de stem van de militair versterken. De cao-onderhandelaars van Defensie die het personeel telkens het vel over de neus trekken eruit knikkeren en het personeel wel fatsoenlijk belonen. De corporate governance op orde brengen. De angstcultuur ombuigen. En zorgen dat de Krijgsmacht weer aan de grondwettelijke taken kan voldoen: onze Krijgsmacht moet oorlog kunnen voeren in alle domeinen. En die oorlogen kunnen winnen.
Want dat is nodig. Dat moet. Ongeacht wie er komt te zitten als minister.
Mevrouw Bijleveld, dank voor uw inzet. Het ga u goed!
Met vriendelijke groet,
Misschien is het dit keer een betere optie om een militaire op de post als minister te zetten .
Iemand met verstand van de problemen binnen ons mooie bedrijf.
En een staatssecretaris uit de politieke gelederen om toch een goede mix te hebben.
En als ik dan zou kunnen verkiezingen:
Zou ik nu Bd Generaal van Uhm kiezen deze man stapte zelf op in 2012, dit deed hij omdat hij tegen de bezuinigingen was.
Deze man staat voor zijn mannen / vrouwe dat is duidelijk.