Net waren het nog haantjes de voorste, maar na een korte introductie in een trainingsruimte en een oefening waarbij de deelnemers – die elkaar niet kennen – blind op elkaar moesten vertrouwen, kijken de cursisten wat timide rond zich heen in het bos in Beekbergen.
Welkom bij de Leadership Challenge: a special forces mission. Een leiderschap- en teambuildingtraining die wordt gegeven door een aantal oud-militairen van vooral het Korps Mariniers. Wie dan denkt aan zware fysieke inspanningen, veel geschreeuw en afzien, komt bedrogen uit. Cursusleider Hans Heyda zei het al in de trainingsruimte: ‘Wij maken geen mariniers van jullie, maar laten jullie kennis maken met militaire besluitvormingsprincipes’.
De deelnemers aan de training – deze keer onder meer ondernemers, managers, trainings- en opleidingscoördinatoren en brandweermannen – worden desondanks aan het begin wel even uit hun comfortzone gehaald. En dan naar een bos gebracht, want daar vindt de daadwerkelijke training plaats. De militaire setting is om ervoor te zorgen dat de deelnemers niet terug kunnen vallen op hun aangeleerde gedrag. En ook de opdracht die uiteindelijk moet worden uitgevoerd – het gevangen nemen van een oorlogsmisdadiger – is een opdracht die de meesten niet dagelijks uitvoeren.
De deelnemers moeten heel veel zelfstandig en onderling regelen. Van tevoren is door Hans Heyda de opdracht verteld, en daarbij het ümfeld aangegeven. Wat zijn de randvoorwaarden voor het uitvoeren van de opdracht. De deelnemers krijgen te horen dat ze Nederlandse Special Forces zijn en dat ze voor een bepaalde tijd de missie moeten hebben afgerond. Daarna krijgen ze een paar minuten de tijd om verschillende teams samen te stellen die samen moeten werken om de missie te volbrengen. En dan begint het.
Binnen het oogmerk van de commanders intent moet er samengewerkt worden, moeten er prioriteiten worden gesteld. Wordt er een helikopterlandingsplaats aangelegd? Wordt er een onderkomen gebouwd? Welke spullen zijn er eigenlijk beschikbaar? En wie krijgt wat mee? Wat doen we met die herder die daar in het bos loopt? En wat doen we als de vijand ons ziet?
De deelnemers aan de Leadership Challenge vinden het spannend en stellen vragen aan de oud-militairen die meelopen met een team als procesbegeleider en als militair adviseur. Er is veel ruimte voor evaluatie, waarbij de mariniers zich van hun menselijke kant laten zien: met veel humor worden vragen gesteld aan de deelnemers, die daarmee tot zelfinzicht komen en tot voorstellen voor nog betere samenwerking onderling. De mariniers zijn ondanks hun losse houding vlijmscherp op een positieve manier: soms komt er zelfs feedback van deelnemers dat niet alles positief kan zijn, maar dat ze tegelijkertijd wel heel veel inzicht krijgen in wat ze goed doen.
Heyda, die majoor was bij het Korps Mariniers werkt bewust vanuit de positieve benadering, omdat hij vindt dat wat je wel goed kan, belangrijker is dan wat je niet goed kan. Het gaan in zijn filosofie om kernkwaliteiten van mensen die veel beter benut moeten worden en de training is daar bij uitstek geschikt voor.
Ondertussen verdwijnt het pioniersteam hollend het bos in, op zoek naar een plek waar eventueel een helikopter kan landen. Dat is met een heel klein beetje gemopper gegaan, omdat een ander team eigenlijk die opdracht had, maar het was vergeten. Onderweg zien de mannen van het pioniersteam een herder door het bos lopen, ze nemen geen risico en gaan in dekking, want ze weten niet zeker of het een vriend of vijand is. En het niet ontdekt worden is voor hen de hoogste prioriteit.
Het commandoteam krijgt ondertussen informatie van de verkenners, maar ook van het aanvalsteam. En ze moeten op basis van de door hen gestelde prioriteiten en de binnengekomen informatie beslissingen gaan nemen, terwijl de teams die in de buurt zijn onrustig staan te wachten. En dat zorgt voor stress. Nu komt de ware aard van de mensen weer naar boven. Ze zitten vol adrenaline, willen wat doen, staan onder druk en juist dat levert voor iedereen waardevolle leermomenten op.
De begeleidende mariniers nemen weer ruim de tijd voor de evaluatie met de afzonderlijke teams, maar ook met alle groepen bij elkaar. De centrale vraag is telkens: waarom deed je wat je deed, wat vond je zelf jouw beste moment, wat kan er beter, en wat is het beste moment in de totale samenwerking geweest?
Uiteindelijk wordt de aanval uitgevoerd. Missie geslaagd. Maar de echte missie: het bieden van leerinzichten door teams in een parallelle werkelijkheid te plaatsen is ook geslaagd. ‘Nooit geweten dat je zoveel kon leren in korte tijd’, zegt een deelnemer. Een ander zegt: ‘Ik heb een leiderschapscursus van een jaar gevolgd, en hier komt dat in 1 middag aan bod’.
De begeleidende instructeurs maken ondertussen luidruchtig grappen, terwijl samen met de deelnemers de spullen worden geteld en ingepakt. Op weg naar de borrel. Waar zowel deelnemers als trainers hun verkregen inzichten uit de Leadership Challenge nog eens goed met elkaar delen.
Door: Eduard van Brakel