“Ik help het bedrijfsleven bij het stellen en halen van doelen en tussendoelen. Dat heb ik geleerd bij het Korps Mariniers, daardoor ben ik succesvol geworden en nu coach ik daar graag anderen bij.” Aan het woord is Johann Velkers, oud-marinier der 1e klasse en aankomend Marine reserveofficier bij 1 CMI Commando. Hij is al jaren actief als verander- en verkoopcoach. ‘Verbeteringen stagneren vaak bij de implementatie, ik help bij het realiseren daarvan. Ook help ik organisaties bij het verbeteren van de commerciële resultaten’, zo zegt Velkers.
Naam: Johann Velkers
Onderdeel: Korps Mariniers
Jaar in dienst: 1980
In het Princess Hotel in Beekbergen roert hij in zijn koffie, terwijl hij nadenkt over zijn woorden. ‘Omdat ik als marinier van de generatie omhangen en volgen ben, herken ik veel in het bedrijfsleven. Omhangen en volgen (de baas bepaalt en ik moet maar doen wat hij zegt) is het beeld dat veel mensen van Defensie hebben, terwijl – zeker de hedendaagse militair – op alle niveaus moet kunnen vertellen over de missie en de commanders intent en wat dat voor zijn of haar rol of functie betekent. En dat gebeurt bij het bedrijfsleven heel veel niet.’
‘Bedrijven zouden op alle niveaus moeten vragen wat de visie en missie voor het dagelijkse werk betekent, maar meestal kan het personeel dat niet uitleggen. En voor mij is dat omhangen en volgen in het bedrijfsleven. Dat probeer ik te veranderen want er zitten heel veel energie en ideeën op de werkvloer en ik probeer het simpeler te maken. We hebben het allemaal te complex gemaakt, ook in de maatschappij.’
‘Ik hou het allemaal simpel’, zegt hij. ‘Op het gebied van communicatie bijvoorbeeld. In organisaties zijn kernwaarden zoals respect belangrijk, maar als ik dan vraag wat respect is, krijg ik wel 16 verschillende definities. En daardoor gaat het mis, want het betekent voor iedereen iets anders. We nemen onvoldoende tijd om het er over te hebben en achteraf zijn we teleurgesteld in elkaars verwachtingen over hoe we respect invullen. Ik ga dan eerst met iedereen vaststellen wat we gezamenlijk onder respect verstaan. Zijn we achteraf niet teleurgesteld in elkaar.’
‘Binnen het Korps Mariniers gebeurden zulke dingen veel vaker. Op het moment dat er gehandeld moet worden is alles al besproken of in voorschriften vastgelegd. Want als de pleuris uitbreekt is er geen tijd meer voor overleg. In het bedrijfsleven ontbreekt dat gevoel voor nut en noodzaak vaak, en is het als het moet gebeuren is het vaak te laat. Dan zie je dat er heel veel brandjes geblust moeten worden dagelijks.Bij de Mariniers zijn alle pijnpunten vooraf al besproken en ingetraind’.
Af en toe zwijgt de oud-marinier even. Zijn gedachten dwalen waarschijnlijk ook nog af naar de succesvolle Leadership Challenge die hij die middag samen met enkele andere oud-mariniers en andere militairen heeft gegeven aan een select gezelschap managers uit het bedrijfsleven. Een training waarbij de commanders intent een grote rol speelt, net als samenwerken en elkaar vertrouwen.
‘Opleiden en trainen dat konden we bij de mariniers ook veel beter dan in het bedrijfsleven’, vervolgt Velkers. ‘Vergelijk het ook maar met golf. Tiger Woods, die schudt zijn billen, zakt door zijn knieën en slaat die bal 300 meter ver. In het bedrijfsleven volg je dan een clinic, waarbij je misschien die bal 150 meter ver leert slaan. Maar toch verwachten ze dan dat je na een korte cursus die bal ook 300 meter ver krijgt. Maar Tiger Woods heeft daar jaren voor geoefend.’
‘In het bedrijfsleven verwachten ze na drie dagen cursus topprestaties gaan leveren. Bij het Korps investeren ze veel in mensen; de leidinggevenden staan ook veel dichter bij de manschappen waardoor ze ook echt de tijd nemen om hun mensen beter te maken. Terwijl het bedrijfsleven wordt geregeerd door meetings, excels en powerpoints waardoor er geen tijd voor echte verbetering is.’
‘Bij de mariniers leerde ik doelen en tussendoelen stellen. En die waren dus duidelijk. In het bedrijfsleven is er altijd een plusminus, omdat ze er anders te hard op afgerekend kunnen worden, maar ze evalueren ook te laat. Of het halen van een jaardoel op schema ligt, bekijken ze in juli, dan wordt er vergaderd, en een nieuw plan opgesteld en dan is het half oktober. En dan haal je het doel niet meer. De mechanismes van de mariniers zijn gericht op continu het beste uit jezelf halen, daarom wordt er vroeg geëvalueerd, zodat je vroeg kunt bijsturen of eventueel extra middelen kunt bijtrekken. Dat tussendoor evalueren en het stellen van tussendoelen verhoogt de pro-activiteit.’
‘Bij de mariniers zet je een gezamenlijke prestatie neer. Net als bij de op 8 na hoogste berg die de Mountain Leaders van het Korps laatst hebben beklommen. Ze waren met een man of 35 en iedereen wil op de top komen, maar uiteindelijk worden er vier aangewezen om naar de top te gaan. En dan blijft de rest tot het bittere eind maximale effort geven om het gezamenlijke doel te halen, jezelf maximaal in dienst zetten van het team.’
‘Bij bedrijven is het wel eens teveel eilandjescultuur en mensen cijferen zichzelf niet weg voor het teamresultaat. In welk bedrijf heb je een cultuur dat we pas naar huis gaan als de laatste man klaar is met zijn werk? Ook toetst vaak niemand in het bedrijfsleven op kernwaarden van het bedrijf, terwijl die bij het Korps Mariniers tot in elke vezel voelbaar zijn. Iedereen wordt daar scherp op gehouden. Ik mag me gelukkig prijzen dat ik al deze zaken die ik zelf heb ervaren nu in het bedrijfsleven in mag brengen. Ik ervaar dagelijks de positieve energie die dat oproept.’
Door de lofzang van Johann Velkers op het Korps Mariniers is het niet verwonderlijk dat hij op 55-jarige leeftijd weer terug de dienst in gaat. Als reservist specifieke deskundigheid, en hij treedt dan ook toe tot het officierskorps van de Marine. ‘Ik heb ooit gekozen om militair te worden en ben getraind om dingen te doen en te kunnen. Maar het was alsof ik alleen trainde en geen wedstrijd deed. In mijn tijd waren er geen uitzendingen, maar het verlangen om op missie te gaan bleef. En toen kreeg ik de mogelijkheid om vanuit mijn in het bedrijfsleven opgedane expertise dat wel te doen. Ik ben nu reservist, vrijwillig, maar niet vrijblijvend. En dat maakt het zo leuk.’
En ondanks dat de Krijgsmacht hem een nieuwe extra uitdaging geeft als reservist, denkt Velkers niet dat de dienstplicht zonder meer moet worden ingevoerd. ‘Als het gaat om het bijbrengen van discipline en heropvoeden, dan moet je daar de dienstplicht niet voor invoeren’, zegt hij stellig. ‘Je zou, net als de VS goede reservisten moeten hebben. Een beroepskern met een grote, goede flexibele schil, bijvoorbeeld voor als de Russen toch nog willen komen. Dienstplicht zou daar een goede basis voor kunnen leggen.’
Door: Eduard van Brakel
Foto’s: privé-collectie Johann Velkers
Dit is de juiste instelling. Dhr. Velkers geeft precies aan waarom het gaat, maar ook dat wat ontbreekt (vaak) in de burgermaatschappij. Verder ben ik het eens dat alleen bij een grote dreiging de dienstplicht weer ingevoerd zou moeten worden, alhoewel het voor menig jeugdig persoon het geen kwaad zou kunnen. Een beetje discipline ervaren, en kameraadschap opbouwen. Egoïsme bestaat niet in het Leger.