Volgens Van Dale is vertrouwen: “geloof in iemands goede trouw en eerlijkheid”. Vertrouwen speelt een belangrijke rol in ons leven, privé, op het werk en niet te vergeten maatschappelijk. Vertrouwen zorgt onder andere voor een gevoel van veiligheid, geborgenheid en verbinding.
Vertrouwen is ook erg kwetsbaar en zeker niet vanzelfsprekend, terwijl het wel cruciaal is voor vrede en een goed functionerende samenleving. Helaas zie ik tegenwoordig, in de maatschappij, steeds vaker dat het vertrouwen wordt ondermijnd. Er ontstaat dan een geheel andere dynamiek en ander effect dan bij vertrouwen en het gaat hand in hand met een groeiend gevoel van onbehagen, onrust en angst. Dit draagt allemaal weer bij aan onbegrip, vingertje wijzen naar anderen, polarisatie, verwijdering, beperking, straffen en uitsluiting. De onderlinge verbinding verdwijnt en het fundament van onze samenleving wordt in zijn essentie aangetast. Wat winnen we daarmee en is dat wat we echt willen?
Vertrouwen vraagt om betrouwbaar en inspirerend leiderschap, om wederzijds respect, openheid, grenzen stellen en het creëren van een positief toekomstperspectief. Ik geloof in de kracht van vertrouwen en het positieve effect dat vertrouwen heeft op ons persoonlijk leven, op ons werk en op onze samenleving, uiteraard zonder daar naïef in te zijn. Vertrouwen vormt altijd een goede basis voor groei en ontwikkeling zowel van mens als maatschappij. Dit fenomeen kan je doortrekken naar alle branches, zoals onderwijs, zorg, overheid, business, enz.
Een persoonlijk voorbeeld over vertrouwen: Mariniers
De meest belangrijke les in vertrouwen heb ik geleerd bij het Korps Mariniers, namelijk het onder alle omstandigheden blindelings kunnen vertrouwen op mijn maatjes en de leiders. Dit is uiteraard in een uitdagende en bijzondere setting, waar vertrouwen ook nog eens van levensbelang is. Maar ook in een andere omgeving werkt vertrouwen gunstig op een effectieve samenwerking en het behalen van successen. Het mooie van het Korps Mariniers is dat dit wederzijdse vertrouwen er tot op vandaag de dag nog steeds is!
Zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen bouw je voornamelijk op door de dingen te doen waar je goed in bent en die ook goed gaan, dus door jouw persoonlijke successen. Elk daaropvolgend succes bevestigt en versterkt het zelfvertrouwen.
Andersom is twijfel en negatieve bevestiging juist ondermijnend voor het zelfvertrouwen. Als de focus voornamelijk ligt op wat niet goed gaat en we krijgen daar vervolgens feedback op, dan ondermijnt dat het (zelf)vertrouwen. We leren er natuurlijk wel van, maar de echte groei en ontwikkeling wordt aanzienlijk geremd. De energie kan vervolgens gaan zitten in het voorkomen van een volgende fout, waardoor je zelfs mentaal kan blokkeren en faalangst kan ontwikkelen. Negatieve gedachten en gevoelens overheersen en deze voeden ons zelfvertrouwen niet.
Ervaring leert dat als de focus ligt op onze successen, dan groeit ons zelfvertrouwen en creëren we een gunstige voedingsbodem voor onze ontwikkeling.
Leiderschap & vertrouwen
Betrouwbaar en inspirerend leiderschap is dan ook essentieel voor het ontwikkelen van vertrouwen, of dat nu is binnen een team, organisatie of binnen onze samenleving. We hebben denk ik allemaal genoeg voorbeelden van leiders die het vertrouwen en zelfvertrouwen bewust en onbewust ondermijnen. En dat is jammer en een gemiste kans voor alle betrokkenen, we laten daardoor veel talenten en potentie onbenut. Bij een succesvol team of organisatie is vertrouwen de basis. Wanneer je blindelings op elkaar kan vertrouwen, komt jouw volle potentie tot uiting. Je hoeft geen energie te steken in achterom kijken of in spelletjes spelen.
Een mooi voorbeeld van werken met vertrouwen is dat van een internationaal projectteam met een zeer complexe opdracht die wij hebben mogen begeleiden in hun ontwikkelproces. Bij de start van dit proces hebben we onder andere gewerkt met de individuele successen in samenwerking, individuele talenten, Feed Forward en de waarderende aanpak, waardoor het onderlinge vertrouwen en het (zelf)vertrouwen zich uitzonderlijk snel ontwikkelde. De rol van de projectdirecteur was cruciaal in dit proces. Naast een vernieuwende en inspirerende visie op leiderschap heeft hij enorm geïnvesteerd in de ontwikkeling van zowel het team als in de persoonlijke ontwikkeling van de teamleden. Vervolgens heeft hij in zowel de voorbereidingsfase als de operationele fase laten zien een uiterst betrouwbaar en inspirerend leider te zijn, die ook kwetsbaar durfde te zijn. Zijn mensen hebben grote waardering voor hem en dragen hem op handen. Het team bleek in de operatie tot grootse dingen in staat en de teamleden lieten onder zeer zware omstandigheden een ongelofelijke teamspirit en verbondenheid zien. Zij stegen boven zichzelf uit! En dat is wat vertrouwen met mensen doet!
Vertrouwen is essentieel voor het succesvol functioneren en de effectiviteit van een team, organisatie en onze samenleving. Betrouwbaar en inspirerend leiderschap is daar voor mij onlosmakelijk mee verbonden. Het zou dus geweldig zijn als we gezamenlijk meer zouden investeren in vertrouwen. Of dat nou het vertrouwen is in onszelf, het vertrouwen in elkaars talenten, het vertrouwen in diversiteit of het vertrouwen in leiderschap!
Laten we deze kans benutten en investeren in vertrouwen!
Door: Ruud de Smit
Oud-marinier, directeur Mental Training Center