Vijfentwintig tot dertig landen gaan Irak ondersteunen met passende maatregelen tegen ISIS, de Islamitische terreurorganisatie die Het Kalifaat heeft uitgeroepen in grote delen van Irak en Syrië. De Oekraïne zegt dat verschillende NAVO-landen wapens gaan leveren om hen te ondersteunen in de strijd tegen de Russische separatisten in het land. Gisteren verschenen er berichten op twitter dat de rebellen van ISIS een Turks grensdorp in puin hebben geschoten. Waarschijnlijk mikten ze verkeerd, anders zou het wel eens verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Immers, Turkije is lid van de NAVO. En een aanval op een NAVO-land is een aanval op alle NAVO-landen. Kortom er een boel gedoe in de wereld. En boel onrust, en een boel geweld. Paralellen met ongeveer 100 jaar geleden zijn gemakkelijk te trekken.
Onlangs werd het begin van de Eerste Wereldoorlog herdacht. Een bloedige oorlog die ontstond nadat er al langere tijd onrust was in de wereld en die zorgde voor een geheel nieuwe kaart van Europa, met nieuwe ideologieën die botsten, met bevolkingsgroepen die ontevreden waren, en kwam er ook nog een economische crisis overheen. Die botsingen, en ontvreden bevolkingsgroepen zorgden uiteindelijk voor het begin van de Tweede Oorlog. En die Tweede Wereldoorlog mondde uit in een herschikking van internationale belangen, in een verschuiving van economische machten, en mondde uit in landen die uiteindelijk erg ontevreden waren. Het communistische juk werd door hen afgeworpen, maar dat zorgde voor oorlog op de Balkan.
Het leek toen even goed te gaan, maar Er kwam weer een wereldwijde economische crisis, en weer zijn we een verschuiving van economische en politieke macht, en een – wereldwijde botsing – van politieke en ideologische stromingen. Mensen kijken naar de toekomst door vast te houden aan hun historische wortels en zoeken aansluiting bij elkaar, en bij landen die hun historische wortels het beste vertegenwoordigen. Het internationale recht wordt daarbij geschonden, en binnen landen, ook de landen die verder verwijderd zijn van de directe conflicten ontstaan spanningen.
De oorlogsretoriek weerklinkt in de wereld. Landen – aan alle kanten van het politieke en economische spectrum – roffelen op de oorlogstrom. Coalities worden gesmeed, sancties afgekondigd, heimelijk wordt er door verschillende landen steun gezocht bij elkaar.
De processen die hebben geleid tot het uitbreken van Wereldoorlog 1 en Wereldoorlog 2 herhalen zich. Politieke, economische, ideologische en territoriale spanningen hopen zich wereldwijd op. De geschiedenis heeft ons geleerd wat daar van komt. Ik hoop dat de politieke leiders tot inzicht en inkeer komen, want anders hebben de gebeurtenissen nu verstrekkende gevolgen.
Een moord leidde de Eerste Wereldoorlog in, de aanval op een passagiersschip zorgde voor deelname van de Verenigde Staten. Na annexaties van gebiedsdelen die oogluikend door de andere machten (Engeland, Duitsland , Frankrijk werden toegestaan) met daarin veel Duitsers, overspeelde Hitler zijn hand door Polen binnen te vallen. De Tweede Wereldoorlog was begonnen. Aan de andere kant van de wereld zorgde Japan voor een wereldwijd conflict.
Al deze patronen baren mij zorgen, omdat ze zich bijna exact herhalen. Ook omdat ik zie dat Nederland nu met geen mogelijkheid op militair gebied een rol van betekenis kan spelen. Ook niet in NAVO-verband. Ik hoop dat alle leiders van alle partijen de patronen ook herkennen. En hoop dat ze anders handelen. In Nederland zit de politiek de patronen van het gebroken geweertje in ieder geval. En ze handelen hetzelfde als in de jaren ’30. Laten we de wereldwijde politieke leiders veel wijsheid toewensen. En laten we hopen dat de patronen doorbroken worden.