GroenLinks: minder bureaucratie en toegroeien naar Europees leger

De Krijgsmacht staat er niet goed voor. De visieloze bezuinigingen hebben er voor gezorgd dat de Krijgsmacht op veel fronten net tekort schiet. Dat stelt GroenLinks in een interview met het Defensie-Platform. Dat betekent niet dat alle problemen op te lossen zijn met meer geld. Ook de bedrijfsprocessen moeten beter en de bureaucratie minder. De partij wil ook geleidelijk toegroeien naar 1 krijgsmacht voor heel Europa.

1)      Hoe belangrijk vindt u (uw partij) Defensie?
Defensie is van belang voor de verdediging van onze waarden en onze democratie. De Nederlandse grondwet geeft de regering de opdracht de ontwikkeling van de internationale rechtsorde te bevorderen. Naast juridische, diplomatieke en economische instrumenten is daar ook een krijgsmacht voor nodig. Nederland moet in staat zijn om samen met bondgenoten op te treden om de rechtsorde te versterken. Nederland moet samen met andere Europese landen gereed zijn om onze samenleving te verdedigen tegen bedreigingen van buitenaf.
Waar de mensenrechten grootschalig geschonden worden, moet de krijgsmacht binnen de grenzen van het internationaal recht ook buiten onze grenzen ingezet worden. Nederlanders die zich inzetten voor Defensie verdienen onze grote waardering. GroenLinks wil alleen na een uiterst zorgvuldige afweging overgaan tot de inzet van de krijgsmacht. Politici moeten niet lichtvaardig beslissingen maken die grote risico’s opleveren voor onze militairen, maar ook voor de burgerbevolking.
2)      Hoe beschrijft u de huidige staat van de Nederlandse Krijgsmacht? En wat zou daar volgens u aan moeten veranderen?
De Nederlandse krijgsmacht staat er niet goed voor. De visieloze bezuiniging van het kabinet Rutte I heeft er voor gezorgd dat Defensie op veel fronten net te kort schiet. De onwil van het kabinet Rutte II om het AOW-gat te repareren is bovendien niet bevorderlijk geweest voor het moreel. Er is veel kapot gemaakt zonder dat er rekening is gehouden met de langetermijngevolgen. Nu loopt de krijgsmacht tegen grenzen op. Materieel moet onderhouden en vervangen worden, personeel moet getraind worden.
GroenLinks meende, net als de vorige coalitie van VVD, CDA en gedoogpartner PVV, dat er in tijden van crisis minder geld aan Defensie besteed mag worden. Maar eerst moeten dan wel keuzes gemaakt worden. Een multi-inzetbare krijgsmacht, die wel vergeleken wordt met een Zwitsers zakmes, is met dit budget niet haalbaar. Doordat er niet voldoende is gespecialiseerd, loopt de krijgsmacht in de nabije toekomst tegen allerlei kostenposten op die niet binnen de begrotingskaders passen. Specialisatie moet dus versterkt worden. Dit moet gebeuren in zorgvuldige afstemming met onze buurlanden en de EU, zodat we samen wel alles in huis hebben.
Niet alle problemen zijn te wijten aan te weinig geld of op te lossen met meer geld. Veel bedrijfsprocessen lopen niet optimaal, bijvoorbeeld door slechte communicatie en te weinig flexibiliteit. Defensie heeft sinds kort het onderhoudsproces verbeterd, maar hier is nog veel werk te verzetten. Ook in de organisatie kan nog meer verbeterd worden, bijvoorbeeld door de bureaucratie te verminderen.
3)      Hoe ziet u de rol van de Nederland in de wereld? En wat voor Krijgsmacht past daar volgens u bij?
Nederland moet de positie als voorvechter van het internationaal recht waarmaken. Dit vereist met name een blijvende inzet op mensenrechten. De bedreigingen van buitenaf mogen niet het zicht belemmeren op de vele kansen die er zijn in samenwerking met het buitenland. Daarbij is Nederland in de eerste plaats onderdeel van de Europese Unie. Een effectief buitenlandbeleid is niet denkbaar zonder samenwerking van Europese partners. De Krijgsmacht is één van de instrumenten die bij het buitenlandbeleid hoort.
Nederland moet ook op militair gebied binnen de Europese Unie en direct met buurlanden intensiever samenwerken. Hier is al een goed begin mee gemaakt, vooral door de marinesamenwerking met België en de samenwerking op land met Duitsland. Deze samenwerking moet openstaan voor andere EU-lidstaten en verder geïntensiveerd worden. Samenwerking tussen landen kan aan de basis liggen van een sterk Europees georganiseerde defensieorganisatie. Gezien de rol van de EU in de wereld en de omvang van de bedreigingen, is intensieve militaire samenwerking binnen de EU noodzakelijk. Geleidelijk willen we toegroeien naar één krijgsmacht voor de EU.
4)      Het huidige budget van Defensie is ongeveer 1,1% van het BNP. Binnen NAVO-verband is afgesproken dat er minimaal 2% van het BNP aan Defensie besteed moet worden. Vindt u dat het Defensiebudget verhoogd moet worden richting de 2%?
Nee. Nederland moet eerst meer inzetten op Europese samenwerking, voordat er besloten wordt om miljarden extra aan defensie te besteden. De landen van de Europese Unie zijn opgeteld, na de VS, veruit de grootste investeerder in Defensie. Zij besteden hieraan jaarlijks tweehonderd miljard euro, meer dan China en Rusland samen. Doordat er niet genoeg wordt samengewerkt, is de Europese slagkracht veel kleiner dan zou kunnen. Lidstaten zetten soevereiniteit boven capaciteit en dat moeten we omdraaien.
Ook moet Nederland grondige keuzes maken in toekomstige investeringen in duur materieel. Als de huidige logica blijft gelden voor de ontwikkeling van nieuw materieel, bestaat de kans dat Defensie zelfs met stijgende budgetten tekorten blijft houden. Materieel moet binnen een gespecialiseerd takenpakket vallen, aansluiten bij de behoefte binnen Europa en het liefst samen met andere Europese landen worden aanbesteed en geproduceerd.
De NAVO is een militaire uitvoeringsorganisatie met een beperkte focus. Wij zijn het oneens met dit richtbedrag, het is onnodig hoog en kan daardoor bijdragen aan een hernieuwde wapenwedloop. Voor ons is het belangrijk om het defensiebudget te bekijken als onderdeel van het volledige budget dat voor buitenlandbeleid beschikbaar is. Zo is er door het kabinet Rutte I flink bezuinigd op Defensie, maar Rutte I en Rutte II hebben nog harder gesneden in Ontwikkelingssamenwerking. GroenLinks vindt dat militaire middelen altijd hand in hand moeten gaan met ontwikkeling, hulp en opbouw. Eerst moeten dus de bestedingen aan officiële ontwikkelingshulp gerepareerd worden, die in 2017 naar een historisch lage 0,56% van het BNP zakken.
5)      Vindt u dat de dienstplicht weer moet worden ingevoerd? (Eigenlijk: vindt u dat de opschorting van de opkomstplicht moet worden afgeschaft?) Waarom wel, of niet?
Nee, in een moderne, professionele krijgsmacht is steeds minder behoefte aan onervaren dienstplichtigen. Militairen die deelnemen aan internationale missies of werken met modern materieel hebben een gedegen opleiding en een goede motivatie nodig. Daarom is de Krijgsmacht meer gebaat bij professionals, aangevuld met goed getrainde reservisten. GroenLinks is niet overtuigd dat de dienstplicht een heilzame werking heeft op de samenleving als geheel. Sommige jongeren zouden er best baat bij kunnen hebben, voor anderen is het juist een last die hun ontwikkeling en opleiding in de weg zit. De dienstplicht is een te grote beperking van de individuele keuzevrijheid.
6)      Defensiepersoneel loopt de poort uit, terwijl de Krijgsmacht moeite heeft met de vulling. Een oud-officier vindt dat het personeel tot over de pijngrens geëxploiteerd wordt. Wat vindt u dat de politiek daaraan moet doen?
Het is zorgelijk dat Defensie niet voldoende goed geschoold personeel aan weet te trekken. Er zijn bijvoorbeeld te weinig technici om ons materieel te onderhouden tijdens missies en te weinig ict’ers die kunnen bijdragen aan onze cybercapaciteiten. Die hebben we hard nodig voor een weerbare krijgsmacht. Het beleid van de afgelopen jaren is te weinig consistent geweest, waardoor het moreel is gezakt. Een nieuwe minister moet een duidelijke visie presenteren op de toekomst van de krijgsmacht en doorgaan met het verbeteren van de organisatie. Tegelijk moet het defensiepersoneel zich gewaardeerd weten door een goede beloning en goede arbeidsomstandigheden.
7)      De waan van de dag lijkt te regeren ten aanzien van Defensie. Hoe staat u tegenover het vastleggen van meerjarige begrotingen en plannen die uitgevoerd kunnen worden ongeacht de regering die er op dat moment is?
Zeker is dat kortzichtig is bezuinigd op Defensie. Het jojobeleid van de afgelopen kabinetten heeft een demoraliserende werking gehad. Een langere termijnvisie voor Defensie is wenselijk, maar die is noodzakelijkerwijs ook politiek. Voor Defensie is dan ook een middenweg nodig. Een stevige basis met voldoende zekerheid voor de langere termijn, maar wel ruimte voor strategische keuzes en voortschrijdend inzicht.
8)      In Frankrijk worden reservisten meer ingezet, terwijl In Nederland reservisten nauwelijks meer kunnen oefenen. Op welke manier ziet u de rol van de Nationale Reserve?
De Nationale Reserve kan een belangrijke aanvullende rol spelen in de krijgsmacht, juist omdat de benodigde inzet flink schommelt. Een gedegen training is daarbij noodzakelijk. Reservisten kunnen hun expertise uit hun dagelijks werk inbrengen om de werking van de krijgsmacht te verbeteren.  Opleiding, training en inzetbaarheid moeten worden versterkt.
9)      In welke middelen zou de Krijgsmacht volgens u juist wel, of juist niet moeten investeren?
Internationale bedreigingen vinden niet alleen ter land, ter zee en in de lucht plaats, maar ook over het internet. De krijgsmacht moet samen met andere overheidsdiensten voldoende cybercapaciteit hebben om deze bedreigingen te weerstaan. Daarnaast moet er een langjarige solide en haalbare investeringsplanning worden opgesteld. Investeringen in nieuw materieel moeten ook in de toekomst binnen de financiële kaders passen. Anders creëren we nu onze toekomstige knelpunten.
Grootschalige aanbestedingen moeten bovendien altijd samen met Europese partners gebeuren. Het liefst staat de gezamenlijke aanschaf dan ook aan de basis van een gezamenlijke inzet van het materieel. De bestelling van fregatten samen met België, die nu in voorbereiding is, is een goed voorbeeld hiervan.
Door verdergaande specialisatie moet zorgvuldig worden gekeken of er taken zijn die Nederland niet meer of niet meer zelfstandig hoeft uit te voeren. Ook moeten we overbodige bureaucratie schrappen. Door een verstandig financieel beleid te voeren, kunnen we toekomstige bezuinigingen op opleiding en arbeidsvoorwaarden van personeel voorkomen.
10)   Wat wilt u in het algemeen nog opmerken ten aanzien van de Krijgsmacht?
GroenLinks staat voor een open blik naar de rest van de wereld en respect voor internationaal recht en de mensenrechten. De krijgsmacht levert belangrijk werk in de Nederlandse inspanningen daarvoor. GroenLinks zal het werk van de krijgsmacht altijd met veel waardering en respect bejegenen, maar ook kritisch bekijken of de inzet effectief is en bijdraagt aan een rechtvaardige wereld.
GroenLinks vindt dat Nederland zich moet inspannen om burgers wereldwijd te beschermen tegen het geweld dat met gewapende conflicten gepaard gaat. Daarbij moeten altijd in de eerste plaats civiele instrumenten gebruikt worden. Diplomatie en ontwikkeling zijn onmisbare pijlers bij het oplossen van conflicten. De inzet van militaire middelen is soms onontkoombaar: die moet dan wel leiden tot een verbetering van de situatie voor burgers te plaatse. De Nederlandse krijgsmacht heeft hier ervaring mee en kan ook in de toekomst waardevol werk leveren.

• Meer informatie over GroenLinks is te vinden op hun website >>>