Forum voor Democratie: investeer in fatsoenlijke salariëring, betere kazernes, eigen tanks, drones, vliegtuigen en schepen

Er moet meer geïnvesteerd worden in fatsoenlijke salariëring van het Defensiepersoneel, en er moet meer geld naar betere kazernes, eigen tanks, drones, vliegtuigen en schepen. Dat stelt Forum voor Democratie. Tegelijk wil het FvD kritischer kijken naar bestedingen binnen Defensie, zoals de F-35. Investeringen moeten gaan om kwaliteit en niet om kwantiteit, vindt de partij, die verder bewondering uitspreekt voor de mannen en vrouwen in uniform. Hoewel deze mensen er vaak bekaaid vanaf komen, blijven ze getrouw hun werk doen, zegt Forum.

• Hoe beschrijft u de huidige staat van de Nederlandse Krijgsmacht? En wat zou daar volgens u aan moeten veranderen?

De huidige staat van de Nederlandse Defensie is beschamend, aangezien er structureel veel te weinig geld voor Defensie wordt uitgetrokken. FVD vindt dat er te veel mensen achter het bureau zitten. Er zijn meer dan 9.000 vacatures bij Defensie die niet vervuld worden door de slechte salariëring en de slechte arbeidsvoorwaarden.

Trainingen kunnen niet worden gehouden door het ontbreken van materieel en reserveonderdelen. Soms moet zelfs materieel uit Duitsland worden geleased, zoals tanks. Ook wordt er veel te weinig geïnvesteerd in het personeel. We hebben te maken met een leegloop omdat veel defensiepersoneel zijn heil elders op de arbeidsmarkt zoekt. Dat kan zo niet langer. De uitgaven voor Defensie moeten fors verhoogd worden.

De defensie-uitgaven moeten verder vooral ten goede komen aan onze eigen Marine, Land- en Luchtmacht. In de praktijk hebben de uitgaven vaak een politiek en soms twijfelachtig karakter. Te denken valt hierbij aan de gigantische kosten van het zogenaamde raketschild, dat onder leiding van het Amerikaanse bedrijf Raytheon in Oost-Europa werd geïnstalleerd. Het schild werd in 2016 en 2018 in Roemenië en Polen geplaatst om Iran en Noord-Korea af te schrikken. De vraag hoe realistisch dit peperdure project was is vaak gesteld maar werd nimmer overtuigend beantwoord. Ook worden grote bedragen aan belastinggeld van de burgers neergeteld voor systemen of materieel dat niet modern is en zelfs gebreken vertoond, denk aan de F35. Het CDA wil zelfs doorgaan met het kopen van F35 jachtvliegtuigen. FVD wil kritischer kijken naar de bestedingen binnen Defensie.

• Hoe ziet u de rol van de Nederland in de wereld? En wat voor Krijgsmacht past daar volgens u bij?

Wij missen bij de grote politieke partijen een duidelijke visie op de rol van Nederland in de wereld.

Allereerst pleiten wij voor een realistische visie op onze defensiecapaciteiten. Bij grote conflicten legt Nederland te weinig gewicht in de schaal wat de pure gevechtscapaciteit en vuurkracht betreft. Het heeft verder geen zin om te investeren in kwantiteit op dat gebied. Het gaat juist om kwaliteit. Nederland heeft wat te bieden wat communicatie- en informaticasystemen betreft. Technologisch hoogwaardige systemen, counter-drone technologie, investeringen in cybersecurity en informaticadomein, kortom gemoderniseerde systemen, zeker wat betreft de verdediging van ons luchtruim, zijn van veel groter belang.

Dit geldt ook voor het uitrusten van de marine met innovatieve detectiesystemen. Het incident met de Amerikaanse Donald Cook laat zien dat in deze technologie veel geïnvesteerd moet worden. De Nederlandse industrie moet zoveel mogelijk betrokken worden bij de innovatie. Het is de bedoeling dat een groot deel van de defensie-uitgaven niet wegvloeien naar buitenlandse concurrenten.

Bij het partijkartel ontbreekt ook een duidelijke visie wat betreft het “vijandbeeld”. Het CDA spreekt over een conflictpotentieel door de wederopstanding van de Russische beer. Tegelijkertijd heeft de regering erg zijn best gedaan om het (eerder goedkoop verkwanselde) gas uit Groningen te vervangen door gas uit Rusland (belang van Gasunie in Nord Stream 1).  Nederland doet dus achter de schermen pogingen om de banden met Rusland aan te halen, zodra dat uitkomt, maar publiekelijk wordt geen gelegenheid onbenut gelaten om Rusland negatief af te schilderen. Reflexie over een eigen geopolitieke visie, los van Amerikaanse invloeden, zou op zijn plaats zijn.

FVD wil zich daarom terughoudend opstellen buiten onze landsgrens. Over het algemeen zijn wij tegen buitenlandse militaire interventies of humanitaire opbouwmissies waarbij (burger)slachtoffers aan beide zijden van een conflict vallen. Specifiek willen wij bijvoorbeeld niet bijdragen aan het doorvoeren van “regime changes” in het Midden-Oosten en Noord-Afrikaanse landen onder het mom van het brengen van democratie. We willen geen hulp opdringen waar regeringen niet op zitten te wachten. Door militaire interventies ontstaat er vaak een chaotisch machtsvacuüm dat tot nog meer instabiliteit in de lokale regio’s kan leiden. Ook krijgt Europa te maken met de bittere consequenties van zulke interventies zoals de toestromen van asielzoekers en een verhoogde terreurdreiging.

FVD wil van Nederland weer een soeverein land maken en onafhankelijk kunnen opereren. Daarom zijn wij pertinent tegen een EU-leger en een Europese minister van Defensie omdat “ever closer” EU-superstaat. De inzet van onze militairen mag niet door de EU worden bepaald. We moeten internationaal keihard opkomen voor onze belangen, maar in gesprek blijven met iedereen.

• Volgens de Rekenkamer – en ook volgens minister van Defensie Bijleveld – kan de Krijgsmacht niet voldoen aan de grondwettelijke taken. Wat vindt u daar van? En wat moet er gebeuren om dat te veranderen?

De Grondwet geeft aan welke rol de Nederlandse krijgsmacht dient te vervullen. Artikel 97 van de Grondwet bepaalt dat de krijgsmacht een tweeledig doel heeft. Enerzijds het beschermen van de belangen van Nederland en anderzijds de bevordering van de internationale rechtsorde. Ook heeft Defensie sinds het uitbrengen van de Defensienota 2000 de kerntaak om civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, zowel nationaal als internationaal te ondersteunen.

Het eerste onderdeel van artikel 97 van de Grondwet, het beschermen en verdedigen van de belangen van het Koninkrijk, zou veel meer aandacht moeten krijgen. De marine is goed inzetbaar bij het vergaren van inlichtingen over verdacht scheepsverkeer en bij de kustbewaking (drugstransporten). De Koninklijke Marechaussee kan door versterking van haar capaciteit via grensbewaking ongewenste immigratiestromen, Islamitisch terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit tegenhouden. Ook pleiten wij voor de inzet van de krijgsmacht bij rampen en noodsituaties. Te denken valt aan overstromingen en instorting van belangrijke infrastructuurwerken.

De gereedheid van onze krijgsmacht moet verbeterd worden zodat we het Koninkrijk te allen tijde kunnen beschermen, conform de grondwettelijke vastgelegde taken. Onze veiligheid en welvaart zijn niet vanzelfsprekend. Daarom willen wij een structurele uitbreiding van de NATRES (Nationale Reserve) om onze vitale infrastructuur te kunnen beschermen in het geval van een grote catastrofe, een aanslag of een andere grote calamiteit.

• Het huidige budget van Defensie is ongeveer 1,4% van het BNP. Binnen NAVO-verband is afgesproken dat er minimaal 2% van het BNP aan Defensie besteed moet worden, wat ook in 2014 is bekrachtigd door premier Rutte en de toenmalig minister van Defensie. Maar tot op heden zijn we zelfs niet dichter bij het Europees gemiddelde gekomen. Vindt u dat het Defensiebudget verhoogd moet worden richting de 2%? En zo ja, welke concrete stappen stelt uw partij daarvoor voor?

In de jaren tachtig was het Defensiebudget een fiere 3% van het BNP, maar na decennia van bezuinigingen door partijen zoals de VVD is het nog een schrale 1,4%. FVD wil ons defensiebudget structureel verhogen naar minimaal 2% van het BNP. Dat komt neer op een extra jaarlijkse investering van 5 miljard in defensie. We willen investeren in meer manschappen met betere arbeidsvoorwaarden, fatsoenlijke salariëring van onze militairen, meer geld om pensioenafspraken na te komen en meer geld stoppen in materieel, betere kazernes, eigen tanks, drones, vliegtuigen en schepen.

• Keer op keer lukt het niet om tijdig een nieuwe CAO af te spreken voor het Defensiepersoneel. Daarnaast loopt het moderniseren van het functiegebouw en loonhuis telkens vertraging op. En dat terwijl het personeel op 1 zou komen te staan. Hoe zou deze patstelling volgens u doorbroken moeten worden?

Het is diep triest dat doelstellingen zoals het moderniseren van het functiegebouw en loonhuis slagvaardiger alsmaar worden uitgesteld.

Het CDA (“Boter bij de vis nodig, mooie woorden volstaan niet voor Defensie”) merkt het volgende op: “Jonge matrozen, mariniers, soldaten worden onderbetaald, evenals de onderofficieren. Ook de uitzend- en oefentoelagen zijn te laag; de overwerkvergoeding voor militairen is lager dan een vakkenvuller bij de supermarkt! Sommige militairen zitten rond de armoedegrens.” Toch wilde deze partij met regeringsverantwoordelijkheid niet over de brug komen bij de CAO-onderhandelingen voor het Defensiepersoneel. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het Ministerie van Defensie, de werkgever, vond dat mooie woorden wel degelijk konden volstaan.  Nu wordt er bij het CDA weer voor een nieuw, abstract plan gepleit, een “masterplan”, kennelijk met het doel om ver van de onderhandelingstafel te blijven.

Het falende personeelsbeleid van de afgelopen jaren is grotendeels te wijten aan slechte Ministers van Defensie die via het partijkartel naar voren geschoven werden. Het moet niet zo zijn dat dossiers van Defensie om de 4 jaar van een kabinet naar het volgende kabinet worden doorgeschoven. Op die manier hoeven politici zich niet aan hun beloftes te houden en worden verantwoordelijkheden doorgeschoven. FVD wil een beroepsmilitair als Minister van Defensie met veel praktijkervaring en kennis van zaken.

De defensiesector moet serieus worden genomen. Evenals bij de sectoren in het economische leven, zoals de metaal en de bouw, moet ook hier de werkgever aan tafel gaan met de vakbonden voor Defensiepersoneel.

• De Krijgsmacht heeft ongeveer 9.000 vacatures, waardoor 20% van de militaire functies niet vervuld is. Hoe zou dat probleem van de ondervulling volgens u opgelost moeten worden?

Deze situatie kan worden opgelost door herziening van het beloningssysteem. Het arbeidsvoorwaardenakkoord was een stap in de goede richting maar nog niet voldoende. Er moet meer geïnvesteerd worden in het nieuwe functiegebouw en loonhuis, en de afspraken moeten slagvaardiger worden uitgevoerd.

Ook kunnen de secundaire arbeidsomstandigheden worden verbeterd: goede huisvesting, voldoende materieel, veiligheid op de werk- en oefenplaatsen. Ons bereiken berichten over de erbarmelijke werkomstandigheden in het leger zoals gebrekkig materieel, slechte kleding, rugzakken, schoenen en munitievesten, problemen met voedselveiligheid, slechte internetverbinding en slechte douches/wc’s. Het moet niet zo zijn dat militairen hun eigen kogelvrije vesten zouden moeten aanschaffen; dit soort zaken zijn funest voor het arbeidsethos van het defensiepersoneel.

• De Commandant der Strijdkrachten (CDS) is de enige militair die zitting heeft in de Bestuursraad van Defensie, naast 3 topambtenaren die burger zijn. Het lijkt alsof in het Besturingsmodel (BUT-model) van Defensie de militaire stem steeds minder wordt. Hoe staat u daar tegenover? Zou dat anders moeten zijn?

Naar onze mening is hier sprake van een onwenselijke situatie. Er dient een evenwicht te zijn tussen de vertegenwoordiging van de strijdkrachten en de vertegenwoordiging van de ambtenaren en politici. Beide partijen beschikken over een eigen know-how, beide inzichten dienen even zwaar te wegen. Operationele commandanten zouden ook meer betrokken kunnen worden bij besluitvormingsprocedures van de Bestuursraad.

FVD is voor een beter besturingsmodel en zou graag meer “Corporate Governance” terug willen zien in Defensie. In grote bedrijven heeft men een duidelijke langetermijnvisie en meerjarenplannen die vaak bijdragen aan een stabiele en gestage groei. Hetzelfde zou voor Defensie moeten gelden. Er moet een heldere langetermijnstrategie komen betreffende het ambitieniveau en omvang van ons leger. Ook moet er een duidelijke verdeling van de financiële middelen voor de verschillende krijgsmachtdelen.

• In welke middelen zou de Krijgsmacht volgens u juist wel, of juist niet moeten investeren?

Zie antwoorden op vragen 1 en 2.

• Wat wilt u in het algemeen nog opmerken ten aanzien van de Krijgsmacht in het algemeen en het Defensiepersoneel in het bijzonder?

Veiligheid is van groot belang en de krijgsmacht is onontbeerlijk in onze samenleving. Het vergt een structurele inzet om een toekomstbestendige krijgsmacht te bewerkstelligen. De mensen bij defensie verdienen een goede salariëring en uitstekende arbeidsvoorwaarden. Wij willen onze bewondering uitspreken voor de mannen en vrouwen in uniform. Hoewel deze mensen er vaak bekaaid vanaf komen, blijven ze getrouw hun werk doen. Ze zijn bereid om hun leven op het spel te zetten om die van een ander te beschermen. Daarom moeten militairen de erkenning krijgen die ze verdienen. Ook moet er veel meer waardering komen voor onze veteranen.

Verantwoording
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 stelt het Defensie Platform aan alle politieke partijen dezelfde vragen over Defensie. De antwoorden worden zonder redactionele tussenkomst gepubliceerd. Hiermee biedt het Defensie Platform politieke partijen de mogelijkheid om hun Defensie standpunten toe te lichten. Hebben wij nog geen contact opgenomen met jouw partij? Neem dan contact op met het Defensie Platform.