Directief leidinggeven kan alleen met vertrouwen

Directief en autoritair leidinggeven. Dat is het beeld dat veel mensen hebben van het leidinggeven bij Defensie. En dat is natuurlijk niet toepasbaar binnen het bedrijfsleven, dus moet je je daar ver van houden. Tenminste dat denken veel managers in het bedrijfsleven. Maar wat ze vergeten is dat er in het bedrijfsleven ook genoeg autoritaire bullebakkken (m/v) rondlopen, van wie ze bij Defensie ook niets zouden willen hebben. En wat ze nog meer vergeten is dat het directieve leidinggeven bij Defensie een doel dient, en tot stand komt na maandenlange training.

Als een commandant in een oorlogssituatie roept dat iedereen naar rechts moet, dan wordt dat gedaan. En het gaat ook nog zonder dat mensen elkaar in de weg lopen. Het schip wordt gedraaid naar stuurboord, of het peloton gaat links uit de flank in dekking in de berm. Dat kun je directief noemen – en dat is het ook – maar het bevel kan alleen tot stand komen en uitgevoerd worden als iedereen exact weet wat er bij dat bevel gedaan moet worden.
En dat wordt getraind en geoefend, geëvalueerd, getest en weer geoefend net zo lang to het goed gaat. En bij dat oefenen is ook de commandant, of de manager, aanwezig. En die krijgt het te horen als hij het bevel op het verkeerde moment geeft, of wanneer hij het verkeerde bevel geeft. Want het hele team weet dat ze afhankelijk zijn – in het uiterste geval voor hun leven afhankelijk – van het juiste bevel op het juiste moment. En de commandant weet dat hij afhankelijk – en in het uiterste geval voor zijn level afhankelijk – is van een goede uitvoering van zijn bevel.
In een oorlogssituatie is er geen tijd om vriendelijk te vragen of iedereen aljeblieft even naar rechts wil gaan, op een lijn wil gaan liggen en als het kan ook nog even in de bosjes ‘want, wellicht merken jullie het, er zijn concurrenten bezig met het schieten op ons. Dus als jullie zo vriendelijk willen zijn om nu te doen wat ik vraag, zodat we onze targets helder in beeld kunnen krijgen?’. Daar is allemaal geen tijd voor. ‘Rechts uit de flank, dekken!’, dat is het commando waar wel tijd voor is. En het commando dat iedereen ogenblikkelijk opvolgt. Omdat er door training en oefening met het hele team vertrouwen is dat dit het juiste bevel op het juiste moment is. En iedereen weet wat te doen als dat bevel wordt gegeven.
Dus directief en autoritair? Ja, zeker gebeurt dat. Omdat het moet. Omdat er een heel traject aan vooraf is gegaan. Een traject van gezamenlijk trainen op allerhande gebeurtenissen en acties, waarbij er gewerkt wordt aan het vertrouwen hebben in elkaar. Want directief leidinggeven werkt alleen in crisis-situaties en alleen als er wederzijds vertrouwen is in de kennis en kunde van zowel de leidinggevende als de medewerkers. En dat kunnen de bullenbakken (m/v) in het bedrijfsleven leren van Defensie.