De Defensietop: gegokt en verloren

Er is al zoveel over de politieke rol van Mindef, regering en parlement geschreven… die is kortweg  ‘onethisch’ te noemen: men moet kiezen, of minder missies, of meer geld maar wel voldoen aan de grondwettelijk vastgelegde taken. Er wordt maar wat gerommeld met de Krijgsmacht. Dat is de kern van alle problemen maar ook intern, mag de defensietop, eens goed nadenken of zij ethisch handelen…
Belangrijk is eens te kijken waarom alle seinen van Defensie intern nu op rood staan. Er is een tekort aan zo’n beetje alle onderdelen. Voertuigen, radio’s, wapens, nachtzicht en munitie, het is kapot of niet voorradig, de voorraden zouden stijgen maar het is niet merkbaar op de werkvloer. Er is een personele crisis met 6000 vacatures, hogere werkdruk, arbeidsverzuim, een conflict over arbeidsvoorwaarden, AOW-gat, diensteinderegeling etc. De reorganisaties liggen stil en de stilte vanuit de defensietop is oorverdovend…

Verrotte cultuur

Als een bedrijfscultuur verrot is, komt dit veelal door het handhaven van een angstcultuur, het belonen van risicomijdend gedrag, het blameren van de bonden en het verdelen van actief en postactief personeel.  De ideale schoonzonenselectie is het gevolg, feeling met de werkvloer vervaagt in een ivoren toren. Het centrale thema binnen de bureaucratie is de doorgeslagen beheersing van het menselijk gedrag, door de formalisering van activiteiten met turbotaal zoals prestatie-indicatoren, kritische succesfactoren, adaptieve krijgsmacht en de total force.
Komt daar dan de goede informatie uit voor de CDS en Minister, zo vraag je je af? Krijgen de Krijgsmachtdelen voldoende middelen om veilig en effectief te kunnen werken? Heeft de Defensietop nog de wil om te winnen in een interstatelijk conflict?

Omgekomen commando en ondeugdelijke granaten

In Nederland is al een commando op een ondeugdelijke schietbaan doodgeschoten, telkens zijn er weer nieuwe onveilige situaties die krampachtig verzwegen worden, totdat de media het openbaren… Nu weer Mali en ondeugdelijke granaten, wacht maar op de publicaties.
Het is al bekend dat onlangs een brigade bij het CLAS, na een oefening in internationaal verband, vernietigende tekortkomingen op allerlei kritische gebieden heeft gemeld. Lagere eenheden (bataljons) zijn (ook) niet op tijd inzet gereed door personeelsgebrek, versnipperde inzet (enhanced Forward Presence Litouwen, Mali etc) en een algemeen gebrek aan structurele training boven niveau 3 (compagniesniveau).
De defensietop hanteert het Besturingsmodel Defensie dat vanaf het begin niet volledig is ingevoerd. In dit model is de CDS nevengeschikt dus het is asking i.p.v. tasking.  HDP, HDB, HDBV en HDFC zitten op informatie en worden geleid door veelal civiele techno-of bureaucraten, en ook sommige hoge militairen lijken tot techno-bureaucratisch type getransformeerd.

De erfenis van de Zwarte Madonna

Er was eens een hoofddirecteur, binnen de Bestuursstaf, in de wandelgangen ook wel de Zwarte Madonna genoemd, die bij elke vergadering en receptie haar jaloezie ten toon spreidde door te zeggen dat de militairen een teveel aan goudgerande regelingen hadden. Haar stokpaardje kon ze heerlijk berijden bij MinFin, in de vorm van de RVU-boete voor defensie (oplopend tot 250 miljoen per jaar, en de oorzaak dat militairen op ‘rollator leeftijd’ pas met UGM kunnen … maar de zittende technocraten van de HDP ‘vergaten’ zich hiertegen te verweren.

De droom van zelfreflectie

Soms heb ik een droom hoe het anders had gekund… een CDS die de Krijgsmachtdelen steunt want het kraakt en piept daar al lang, en de Minister uitdaagt over het onethische gerommel met de krijgsmacht. Een CDS die een eerlijke analyse durft te presenteren hoe die personele Exodus nou is ontstaan en, belangrijker, hoe die kan worden opgelost. Die zelfreflectie toont door ook in het Besturingsmodel continu de toegevoegde waarde van de Haagse directies te toetsen voor de Krijgsmachtdelen. Een voorbeeld is het incasseren van de schaalvoordelen van de shared services dat dient te worden afgewogen tegen het verlies aan operationele flexibiliteit.
Als negatief voorbeeld van een slecht functionerende Haagse staf is de HDP een eenvoudig voorbeeld met een jarenlang trackrecord van blunders (WUL, AOW-gat, ABP pensioenpremiestijgingen). Men is alleen maar bezig met de verdere technocratische afbraak van de rechtspositie van de militair (5 jaar UGM, Diensteinderegeling, FPS, Dibel minus 60%, Representatie minus 60%, etc). Het summum is echter ook het proces binnen de bestuursstaf die rapportages kleurt, ‘ontmijnd’ en doorstuurt waardoor Mindef feitelijk de Tweede Kamer mogelijk verkeerd inlicht. Het sneller rouleren c.q. afscheid nemen van een aantal topambtenaren is dan ook hard nodig…
Dat de vakbonden nu met 400 miljoen de personeels-en exploitatie ellende moeten helpen oplossen is niet hoopgevend, want het is kansloos… voor de reparatie is minimaal het dubbele nodig…

Wrede werkelijkheid

De wrede werkelijkheid is dat de Defensietop kennelijk blijft gokken op spulletjes … en blijft verliezen. De oude CDS vindt wel weer een baan maar niet als voorzitter van het Militair Comité, want de pariastatus van Nederland bij de NAVO werkt niet echt mee… Kan de nieuwe CDS daar verandering in brengen? We gaan het zien. Op 2 november kan hij alvast meelopen in Den Haag.
Door: Gladiator