Geachte generaal Eichelsheim,
Van harte gefeliciteerd met uw benoeming tot Commandant der Strijdkrachten. Ik wens u veel succes in uw functie, want je moet het maar kunnen, instappen op een moment dat onze krijgsmacht er zeer beroerd voorstaat. U doet het, en daar is niet alleen lef voor nodig, maar ook een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Dat alleen al verdient respect en waardering. Maar van respect en waardering alleen kan niemand leven natuurlijk. Om te leven is een goede beloning nodig.
Generaal, ik heb vaak kritiek gehad op de militaire top. Vooral omdat ik het idee had – en dat hoeft natuurlijk niet de waarheid te zijn – dat op elke bezuiniging ‘ja’ werd geknikt en dat die vol enthousiasme werd uitgevoerd door de generaals en admiraals die aan het roer van de krijgsmacht staan. Nou, die kritiek kan ik nu gelukkig voor me houden. De commandanten van de Krijgsmachtdelen spraken zich uit voor meer geld voor de Krijgsmacht. En u deed dat ook. Gelijk bij de commandoverdracht nog wel. Ik dacht dat het traditie was dat commandanten zich pas op eind van hun functie uitspraken of pas als ze buiten dienst zijn, maar u heeft gelukkig met die traditie gebroken: 4 miljard structureel extra moet het voorlopig worden. Een doel waar ik me – als eerste stap richting de 2% – graag achter schaar.
Toch nog een puntje: het personeel
Als ik dan toch een puntje van kritiek mag hebben over dat uitspreken, generaal (het is ook nooit goed hè), dan is dat het vergeten van het personeel. Ik heb nog niemand van de top horen zeggen dat het personeel goede arbeidsvoorwaarden verdient. Het gaat – terecht- over materieel, munitie, legering, schepen, kanonnen, vliegtuigen, kogels en granaten, logistiek, slagkracht, maar de vernieuwing van het loongebouw en functiehuis, en gewoon beter salaris voor de mannen en vrouwen van de Krijgsmacht raakt een beetje ondergesneeuwd. En met 9000 vacatures is dat niet iets wat de Krijgsmacht zich kan permitteren. De kreet personeel op 1, of voor mijn part het nog oudere adagium dat het personeel het goud van de organisatie is, mag wat mij betreft niet alleen in woord weer van stal worden gehaald, maar vooral in daad. Dus dat is nog een puntje waar u vast aan gaat werken, generaal.
Terug naar de 4 miljard extra. Want dat is nodig om te komen tot het Europees gemiddelde qua uitgaven aan Defensie. En dat is wel heel hard nodig. Vooral de Marine laat zien wat er gebeurt als een organisatie verwaarloosd wordt zoals Defensie verwaarloosd wordt door de politieke bazen, maar ook wat er gebeurt als het beloofde personeel niet op 1 komt te staan: schepen gaan aan de kant. Want er is geen geld én geen personeel. Hoeveel fregatten varen er nu die inzetbaar zijn? Twee? Dat steekt toch schril af tegen de aantallen die er ooit waren.
En generaal, dat zijn nog maar de zaken die we nu zien, en die naar buiten worden gebracht. Het lijkt wel alsof er wat dat betreft onder uw bewind een nieuwe wind opsteekt: die van iets meer transparantie. Maar desondanks zijn er ongetwijfeld veel dingen die we niet weten, en die ook niet goed zijn. De inzetbaarheid van de landmacht schijnt ook niet optimaal te zijn, om het zacht uit te drukken. En de Luchtmacht heeft wel mooi nieuwe F-35’s, maar echt veel toestellen inzetbaar zijn er ook niet. En ook de KMAR kampt met problemen met de inzetbaarheid van eenheden door personeelstekort.
Het blijft stil in de Tweede Kamer
Weet u wat me nu stoort generaal? Dat commandanten zich uitspreken. Dat u in niet mis te verstane bewoordingen aangeeft wat er moet gebeuren. Dat de minister dat in het vragenuurtje in de Tweede Kamer ook nog deed, maar dat het oorverdovend stil blijft in de Tweede Kamer. En dat ik op het prioriteitenlijstje van informateur Tjeenk Willink ook geen Defensie heb zien staan.
Want wat doet de politici? Die buitelen in hun scoringsdrift over elkaar heen van verontwaardiging als minister Bijleveld de Kamer pas achteraf informeert over het sturen van extra troepen naar Afghanistan. Troepen die moeten zorgen voor de veiligheid van onze andere militairen die daar zijn en die mogelijk aanslagen en aanvallen te verduren krijgen. Het is dus een uitstekende beslissing van de minister geweest. Leiderschap is doen wat je moet doen, en dat deed de minister hier. Maar de Kamer neemt dan een motie van treurnis aan over de gang van zaken. Terwijl deze actie van Bijleveld gewoon mag. Het staat in de wet. Ze mag de Kamer achteraf informeren over zulke beslissingen.
Ik zou liever zien dat de Tweede Kamer een motie van treurnis over hun eigen handelen ten aanzien van de Krijgsmacht zou aannemen. Ik hoor bijna geen politicus (eigenlijk alleen de heer Stoffer van de SGP) over de 4 miljard extra, of nog meer geld voor Defensie om de 2% BBP te halen. En dat terwijl Tweede Kamer zelf alle bezuinigingsoperaties in het verleden heeft goedgekeurd. Bezuinigingen waardoor de Krijgsmacht nu – ondanks het extra geld van de afgelopen jaren – in een dusdanig deplorabele staat is, dat zelfs de commandanten zich uitgesproken hebben. U ziet, generaal, de voorgaande zin wordt de zin die terug gaat komen in veel artikelen de komende jaren. Ik herhaal hem nog meer even: ‘Zelfs de commandanten hebben zich uitgesproken.’
Op naar de 4 miljard!
Generaal: op naar die 4 miljard extra. 4 miljard als eerste stap richting de 2% BBP. Ik ben blij dat u het heeft gezegd. Ik zeg het u na, en ik hoop dat verantwoordelijke politici dat bedrag met hoofdletters noteren. 4 miljard als eerste stap.
Ik zeg: Voorwaarts!
Met vriendelijke groet,
Foto: Defensie.nl