BBB ziet de krijgsmacht als de basisverzekering voor de Nederlandse rechtstaat en de samenleving. Dat stelt de partij in antwoord op vragen van het Defensie Platform. De BBB zegt dat 25 jaar krimp en bezuiniging op de krijgsmacht heeft geleid tot verregaande centralisatie, relatieve onzichtbaarheid in onze samenleving en te veel focus op de bedrijfsvoering. De partij vindt dat we in Nederland een robuuste defensieorganisatie moeten hebben die zelfstandig maar ook in NAVO en/of EU verband van betekenis is. Ook moet de Krijgsmacht zich richten op de kernactiviteit: gevechtskracht.
1) Hoe beschrijft u de huidige staat van de Nederlandse Krijgsmacht? En wat zou daar volgens u aan moeten veranderen?
De huidige krijgsmacht bestaat uit ontzettend hardwerkende mensen die dag en nacht paraat staan om te beschermen wat ons dierbaar is. Maar 25 jaar bezuinigen met vele uitzendingen en missies daarbovenop, heeft een grote wissel getrokken op de gehele Krijgsmacht. Op dit moment heeft de Krijgsmacht niet de mensen, noch de spullen om bij een grote krachtmeting succesvol te zijn. Daarnaast heeft de focus op bedrijfsvoering ervoor gezorgd dat het kernproduct van de krijgsmacht, gevechtskracht, naar de achtergrond is verdwenen. Dat moet veranderen.
BBB vindt dat we in Nederland een robuuste defensieorganisatie moeten hebben die zelfstandig maar ook in NAVO en/of EU verband van betekenis is. Daarbij hoort voldoende financiering, die constructief en voorspelbaar is voor de lange termijn, minder regels en opgelegde beperkingen en meer beslissingsbevoegdheid lager in de organisatie.
2) De Veiligheidssituatie in Europa is sinds de Oekraïneoorlog behoorlijk veranderd. Ook wereldwijd lijken er machtsverschuiving plaats te vinden. Wat is de rol van Nederland hierin volgens uw partij? En wat voor Krijgsmacht past daar volgens u bij?
Het geopolitieke speelveld is inderdaad aan het verschuiven. En dat betekent ook iets voor Europa in het algemeen en Nederland in het bijzonder. We zullen vaker onze eigen broek moeten ophouden en tegelijkertijd de gemeenschappelijke vuist van de EU en NAVO moeten versterken (strategische autonomie).
De invasie van Oekraïne heeft duidelijk gemaakt hoe belangrijk een bekwame krijgsmacht is voor onze veiligheid. We zullen in de toekomst bereid moeten zijn Nederlandse en/of Westerse kernwaarden en/of grondgebied veilig te stellen en te verdedigen. Dit doen we samen met anderen, allereerst binnen de NAVO en EU. De voorkeur heeft de diplomatieke weg maar we schuwen ook niet om, eventueel op eigen initiatief, de belangen van Nederland te verdedigen. Dit laatste vraagt, naast samenwerking met de NAVO-partners, om een constructieve investering in de autonomie en slagkracht van de krijgsmacht.
3) Volgens de Algemene Rekenkamer – en ook volgens diverse noodkreten van hoge commandanten en eerdere ministers, kan de Krijgsmacht niet voldoen aan de grondwettelijke taken. Wat vindt u daarvan? En wat moet er gebeuren om dat te veranderen?
Niet voldoen aan de grondwettelijke taken is voor BBB onacceptabel. Allereerst moet de minimale besteding van 2% BBP aan de krijgsmacht wettelijk vastgelegd worden. Daarnaast zullen de kwantitatieve en kwalitatieve doelen van de NAVO aan Nederland leidend zijn voor investerings- en inrichtingsvraagstukken.
Maar wat misschien nog wel veel belangrijker is, is de inzetbaarheid van de krijgsmacht te verhogen en te versterken met hoogwaardige slagkracht. Een aantal voorbeelden: minder regels, meer gemeenschappelijk gebruik van de publieke ruimte, trainingsfaciliteiten dichter bij huis en de administratieve en bureaucratische druk verminderen, zodat militairen en burgermedewerkers die het daadwerkelijke werk doen, kunnen excelleren in hun werk.
4) Ondanks gedane beloftes lijkt het maar niet te lukken om structureel 2% van het BNP aan de Krijgsmacht te besteden. Dat is binnen NAVO-verband wel afgesproken. Vindt u dat het Defensiebudget verhoogd moet worden richting de 2%? En zo ja, welke concrete stappen stelt uw partij daarvoor voor? Zo nee, waarom niet?
Ja, dat staat bij ons op prioriteit nummer één. Uiterlijk in 2025 besteedt Nederland minimaal 2% van het BNP aan Defensie. Er komt een wet die deze verplichting verankert als minimum en een toetsende organisatie die over doeltreffendheid van de uitgaven aan het parlement rapporteert.
5) De Krijgsmacht heeft duizenden vacatures, waardoor vele militaire functies niet ingevuld worden. Hoe zou dat probleem van de ondervulling volgens u opgelost moeten worden?
De ondervulling van de Krijgsmacht kent verschillende oorzaken. Door deze ondervulling werkt het zittende personeel dubbel zo hard door de can do-mentaliteit die zo kenmerkend is voor de krijgsmacht. Dit gaat echter ook ten koste van datzelfde personeel, zodat deze situatie snel verbeterd dient te worden.
BBB is ervan overtuigd dat een betere zichtbaarheid van Defensie in de samenleving (o.a. door oefeningen, kazernes niet centraliseren) een positief effect heeft op de belangstelling om te komen werken bij Defensie.
Om de instroom verder te laten toenemen is de BBB voor het invoeren van een dienrecht. Alle 18-jarigen krijgen een brief thuisgestuurd. Geschikte kandidaten worden uitgenodigd en gekeurd.
Ook dient er volop gestimuleerd te worden om je als reservist in te zetten voor de veiligheid van Nederland. Dit willen wij bereiken door het te promoten als belangrijke bijbaan tussen de 18 en 25 en een goede compensatie voor bedrijven die de reservist in staat stellen om actief te zijn.
Tevens dient er een samenwerkingsplatform met universiteiten te worden gevormd waar Defensie en talentvolle studenten samenkomen. Niet alleen de instroom dient verbeterd te worden; ook dient er meer focus te komen op het behoud van personeel. Moderne en uitstekende arbeidsvoorwaarden (o.a. gratis OV en betere studiefaciliteiten) zijn hier een belangrijk onderdeel van. Ook het wegnemen van regeldruk en administratieve handelingen op uitvoerend niveau levert een meer prettigere werkbeleving op. Uiteindelijk zijn tevreden en blije medewerkers de beste wervers voor Defensie.
6) De Commandant der Strijdkrachten (CDS) is de enige militair die zitting heeft in de Bestuursraad van Defensie, naast 3 topambtenaren die burger zijn. Het lijkt alsof in het Besturingsmodel (BUT-model) van Defensie de militaire stem steeds minder wordt. Hoe staat u daar tegenover? Zou dat anders moeten zijn?
De BBB onderschrijft uw observatie dat er steeds minder kennis, ervaring en militaire autoriteit in de besturing van Defensie zit. Wij vinden dat geen goede ontwikkeling. Wij denken dat een andere invulling van het BUT-besturingsmodel nader onderzocht moet worden, waarbij de insteek is dat de verhouding burger/militair meer in balans zou moeten zijn.
7) Er lopen verschillende grote vervangingsprojecten, bijvoorbeeld voor fregatten en onderzeeboten. Ook gaan er veel stemmen op om meer eigen tanks te kopen. In welke middelen zou de Krijgsmacht volgens u juist wel, of juist niet moeten investeren?
In ons verkiezingsprogramma komen wij daar uitgebreid op terug. Wat voor ons als een paal boven water staat, is dat we goed moeten luisteren naar de Operationele Commandanten die tegelijk de kennisautoriteiten zijn op hun specifieke domein (land, lucht, maritiem, cyber en space). BBB is voorstander van samenwerken en samen materieel kopen binnen NAVO en EU verband, maar dat betekent niet dat we instemmen met verregaande taakspecialisatie.
De Nederlandse krijgsmacht moet in staat zijn om binnen het redelijke ook haar eigen Nederlandse belangen te kunnen verdedigen. De grondwet en het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden zijn daar expliciet over. Dat betekent concreet dat we inderdaad tanks nodig hebben, betere en capabelere oppervlakteschepen, cybertools, lucht-, drone- en raketafweersystemen, maar nog veel belangrijker een innovatieve en aanpassingsgerichte mindset.
Bij aanbestedingen voor Defensie prioriteren we achtereenvolgens partijen met een Nederlandse of een NAVO-achtergrond. We pleiten om Europese aanbestedingsregels hierop aan te passen. Nieuwe aanbestedingen voor onderzeeërs en andere schepen willen we in de basis bij Nederlandse scheepswerven neerleggen. Hiermee behouden we specialistische kennis, zorgen we voor werkgelegenheid, garanderen we dat Nederland bij onderhoud vooraan in de rij staat en creëren we een exportproduct voor de Nederlandse maritieme industrie. Bij aanbestedingen van defensiematerieel zetten we in op onderhoud op Nederlandse bodem en aandacht voor Intellectueel eigendom.
8) Een terugkerend fenomeen is de dienstplicht. De opkomstplicht is afgeschaft en dus is er geen echte dienstplicht meer. Wat vindt uw partij: moet er een vorm van dienstplicht komen? Waarom wel, of juist niet?
De dienstplicht is voor de BBB nog een stap te ver. Wij geloven in dienstrecht. Alle 18-jarigen krijgen een vragenlijst thuisgestuurd, waarna geschikte kandidaten worden uitgenodigd voor keuring en opleiding. Na een jaar dienstrecht wil BBB dat Defensie vervolgstappen kan bieden voor een langere carrière binnen de krijgsmacht.
9) Wat wilt u in het algemeen nog opmerken ten aanzien van de Krijgsmacht in het algemeen en het Defensiepersoneel in het bijzonder?
Oorlog en conflict zijn dichter bij Nederland dan we ons wellicht beseffen. Fysiek en economisch aan de grenzen van Europa en digitaal en informationeel zelfs al in de huiskamer en ons eigen hoofd. Nederland heeft een nationale aanpak nodig die de weerbaarheid van de burger vergroot, het zelf-organiserend vermogen van Nederland faciliteert in het geval dreigingen complexer en onvoorspelbaarder worden en een slagvaardige en toegeruste professionele krijgsmacht. In de Scandinavische landen hebben ze al vele jaren ervaring met dit Total Defence Concept (TDC).
De krijgsmacht is geen beleidsorganisatie maar een uitvoerend apparaat. De bestuur- en beleidsburelen in Den Haag worden gestaag groter, terwijl de staven van de operationele commando’s (Land, Lucht, Zee, Marechaussee), die het daadwerkelijke werk moeten doen, sterk zijn afgenomen. BBB wil dat bevoegdheden, budgetten en middelen weer terugkeren daar waar ze het verschil maken, namelijk bij de operationele commandanten.
BBB stelt als hoogste prioriteit het verhogen van de algehele gereedheid van de krijgsmacht. Dat betekent samenhang in alle onderdelen van de krijgsmacht. Meer en realistischer oefenen, trainingsfaciliteiten dichter bij huis en gemeenschappelijk gebruik van de open ruimte (ook in de grote steden, zoals bijvoorbeeld Amsterdam en Rotterdam).
Foto: Ministerie van Defensie
Verantwoording
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 stelt het Defensie Platform aan alle politieke partijen dezelfde vragen over Defensie. De antwoorden worden zonder redactionele tussenkomst gepubliceerd, alleen de introalinea en de titel zijn gemaakt door de redactie. Hiermee biedt het Defensie Platform politieke partijen de mogelijkheid om hun Defensie standpunten toe te lichten. Hebben wij nog geen contact opgenomen met jouw partij? Neem dan contact op met het Defensie Platform.
Waardeer dit artikel!
Het Defensie Platform zet zich al meer dan 8 jaar belangeloos in voor een sterke Krijgsmacht. In elk artikel zit (vrije) tijd, moeite en kunde. Als je dit waardeert, kun je een kleine donatie doen. Dank voor je bijdrage!
Ik juich deze standpunten toe, wat ik er alleen aan wil toevoegen is dat defensie en metname de P&O afdeling beter op de markt georienteerd moeten zijn. Hierbij bedoel ik dat ze niet achter lopen met het bedrijfsleven en dat is nu wel het geval.
Men moet passende voorwaarden scheppen voor nieuwe of herintredende candidaten en niet eerst bijv een opleiding aanbieden op het laatste moment en dan pas over voorwaarden gaan praten.
Wellicht in deze organisatie minder mensen die vanuit onderuit naar offciers en beleids bepalers door stromen want met alle respect ze zijn dan vaak ‘vast geroest’ ion de organisatie en vaak niet op de hoogte hoe men buiten de organisatie wel de mensen dan werven en krijgt.
Dit is iets wat ik veel heb gehoord van mensen die graag wel terug will komen bij defensie maar door dit soort akties afhaken